PONTEAREAS
O concello de Ponteareas at?ase na provincia de Pontevedra.
Superficie:
125,9 km?
Poboaci?: 18844 habitantes
Parroquias: Angoares (San Pedro) , Arcos (San Breixo) , Areas (Santa
Mar?) , Arnoso (San Lourenzo), Bugar? (Santa Cristina) , Celeiros (San Fins) ,
Cristi?de (San Salvador) , Cumiar (Santo Estevo) , Fontenla (San Mamede) ,
Fozara (San Bartolomeu) , Guillade (San Miguel) , Gul?s (San Xuli?) , Moreira
(San Marti?) , Nogueira (San Salvador) , Oliveira (Santiago) , Padr?s (San
Salvador) , Paredes (San Cibr?) , P?s (Santa Mari?) , Ponteareas (San Miguel)
, Prado (San Nicolao) , Ribadetea (San Xurxo) , San Lourenzo de Oliveira (San
Lourenzo) , San Mateo de Oliveira (San Mateo) , Xinzo (Santa Mari?)
Descrici? Xeogr?ica
Este concello est?estratexicamente situado e relacionado con importantes
n?leos de poboaci? e participa de cheo na vida urbana, coas vantaxes dunha
pequena vila, a 26 quil?etros de Vigo, pola estrada N-120, e a 45 de
Pontevedra, polo Porri?.
O
r? Tea fecunda esta comarca e circunvala a vila. Os condes da pr?ima
Salvaterra do Mi? d?onllo nome do Condado ?territorio, a?da que sempre
Ponteareas mantivo o seu car?ter de cabeceira comarcal. Na actualidade, sobre
os seus 125,9 quil?etros cadrados viven 18.500 habitantes, agrupados en 24
parroquias.
?oeste deste concello t?o-las estribaci?s da Serra do Galleiro; ?leste o rebordo monta?so da Paradanta e no sector central, atravesando o municipio de norte a sur, existe unha falla aproveitada polo r? Tea para abrir un f?til val por onde discorre a s? canle. Do Tea son tributarios o Cillarga, Xinzo e Cristi?de pola s? marxe dereita e o Uma pola esquerda.
O clima ?oce?ico h?ido, con seca estival. As temperaturas medias invernais
son inferiores ? 8 graos e as estivais son elevadas. Os pi?iros e eucaliptos
son habituais na paisaxe do Condado, con zonas repoboadas para a explotaci?
madereira.
Aspectos Hist?icos
O r? Tea escribe nas s?s marxes o paso do tempo dun concello que conserva os
vestixios da s? historia. Dende o 
paleol?ico
ata a invasi? visigoda, Ponteareas atopou no fondo da terra os vestixios que
marcaron o seu avance en lugares coma Guillade, Angoares, Bugar?, Gul?s, a
Cidade de F?ara ou a citania de Tro?.
Da pegada romana d?fe a que foi a vila de Angoares, hoxe lugar onde se ubica a actual igrexa rom?ica nunha zona que foi arrasada polos v?dalos no 445 e que pasou a formar parte da igrexa compostel?no 893, trala doaz? do rei Afonso III.
?amparo do castelo de Sobroso, hoxe Museo Hist?ico e Etnogr?ico do Condado, xestouse a vida dunha localidade que tivo nesta familia e na dos Canedo as principais protagonistas das loitas feudais do s?ulo XV e que viu cambiar radicalmente o seu ritmo de vida cara ?actividade comercial despois de que o rei Fernando 'O Cat?ico' (1483) lle concedera a mercede de celebrar un mercado mensual no couto de Canedo.
Sabemos da s? existencia no ano 1117, cando a ra?a dona Urraca ?cercada nesta fortaleza polos partidarios do seu fillo, o neno-rei Afonso VII, conseguindo escapar a Compostela en busca do auxilio do arcebispo Xelm?ez.
A lenda afirma 
que
escapou por un pasadizo subterr?eo que comunica o castelo e as ribeiras do r?
Tea. Pertencente ?coroa como baluarte do sistema defensivo do territorio
tudense, no s?ulo XIII pertenceulle ?familia dos Soberoso; no 1386 foille
entregado por Pedro I a ?varo P?ez de Castro e no 1379 Xo? I conc?elle o
se?r? de Sobroso a Pedro Ru? Sarmiento.
Na segunda metade do s?ulo XV ?escenario das furias da revoluci? irmandi?, que derriba boa parte do castelo entre 1467-1468, e das loitas nobiliarias entre as linaxes Sarmiento e Soutomaior. O castelo foi reconstru?o primeiro por Pedro ?varez de Soutomaior e despois rematou a obra Garc? Sarmiento.
No transcurso da ?oca moderna o castelo ?cabeza dunha ampla xurisdicci?,
perdendo a s? importancia militar. Dende o s?ulo XVIII o castelo queda
abandonado, arruin?dose paulatinamente. Foi adquirido no 1923 por Alejo Carrera
Mu?z, art?ice da s? reconstrucci? e revitalizaci?. No 1981 foi adquirido
polo concello de Ponteareas, o seu actual propietario.
Informaci? Tur?tica
A citania de Tro? observa o devir dos d?s dun concello que ten ofertas para satisface-lo m?s esixente dos visitantes. A cultura castrexa comparte protagonismo coas vistas que ofrece o monte Picara? que acolle, ademais, ? Pedra do Equilibrio e ?Pedra dos Enamorados e un viacrucis no cumio coroan tan singular monta?. Estas d?s pedras, de caprichosas formas, corresponden a afloramentos gran?icos de grandes dimensi?s. A Pedra dos Enamorados, na parroquia de Arcos, serve de encontro ? mozas casadeiras, e a Pedra do Equilibrio, con posici? oscilante, desaf? as leis da gravidade.
O
r? Tea serve de lenzo para a ponte medieval dos Remedios, que deu a metade do
seu nome a Ponteareas. Para alg?s ten a s? orixe na ?oca romana, na que
formaba parte do sistema viario imperial. A ponte actual corresponde ?per?do
medieval, como o acreditan os seus sinais lapidarios.
Entre os monumentos deste concello hai que co?ce-la igrexa de San Pedro de Angoares, que conserva unha ampla riqueza iconogr?ica centrada nos capiteis do seu interior e na colecci? de canzorros decorados que rodea o beirado deste templo; a igrexa de San Salvador de Padr?s, cunha fermosa fachada; a de Santo Estevo de Cumiar; o convento de San Diego de Canedo, antigo palacio dos condes de Salvaterra; a igrexa e casa rectoral de Areas, co seu retablo p?reo da Virxe das Dores, e a igrexa e casa rectoral de P?s, con torre e blas?.
?chegar ?alberge xuvenil deste concello o visitante ver?un cami? que conduce
a un lugar boscosa de grande beleza onde se ergue a capela de Santa Cruz e dende
a que parte o viacrucis de pedra que remata na grande cruz, miradoiro de alto
interese paisax?tico.
Cara ?esquerda da capela nace un sendeiro que leva ?cumio oeste, coa s? grande rocha. Se seguimos enlazamos coas ladeiras do monte Land?, onde est?ubicada a fortaleza do Sobroso, noutrora comunicada coa Picara? por un longo pasadizo que, segundo a lenda, percorr? t?alas noites a filla do castel?, escoltada pola s? dama de compa?a, para verse cun mozo fidalgo lugare?, ata que os encontros foron co?cidos polo pai da rapaza, que pechou de por vida ?atrevido mozo nos calabozos do castelo.
O grande penedo chan do cume est?tallado por varios sinais en forma de
ferradura. Son as pegadas que deixou o cabalo dun santo var? do lugar, mentres
fux? dos seus perseguidores sarracenos e que, acurralado ?bordo do abismo,
prefiriu a morte a ser tocado por aquelas mans impuras. Lanzou adiante o seu
cabalo que, lonxe de caer ?fondo, se elevou ?ceo, burlando ? infieis.
Nesta zona podemos atopar descomunais lagartos ocelados ou inofensivas culebras.
A aguia rateira e o azor obs?vanse, ? veces, sobre os claros dos bosques.
Ademais, no primeiro tramo do sendeiro abundan os salgueiros e os carballos.
Festividades
Ponteareas ?co?cida en toda Espa? polas marabillosas alfombras de flores, confeccionadas na festividade do Corpus Christi, que lle deron o cualificativo de 'Vila do Corpus'. Esta festa foi declarada no 1968 de Interese Tur?tico e no 1980 de Interese Tur?tico Nacional.
Esta vila tam? honra ?s? patroa, a Virxe dos Remedios, o 8 de setembro, cunha
feira anual. ?outro patr?, san Miguel, h?rano o 29 de setembro.
Con grande tradici?, na festa da Picara?, tam? chamada de santa Cruz, danse cita o 1 de maio propios e estra?s nunha romar? popular que parte dende o centro de Ponteareas e, presidida polas respectivas cruces parroquiais, vai cami? do monte do mesmo nome.
Nas parroquias deste concello sobresae a celebraci? de san Xuli? de Gul?s o 7 de xaneiro e san Bieito de Angoares en maio.
O s?ado ?o mercado en Ponteareas e os d?s 14 e o ?timo s?ado de mes e a feira de gando. O 14 de agosto e o 8 de setembro ?a feira anual en Ponteareas.
PONTEAREAS: DEBUXO FEITO EN 1941 POLO CO?CIDO ARTISTA VIGU?, XULI? HERN?DEZ, ?IDADE DE 10 ANOS
Ver Temas relacionados:
A festa de Corpus en Ponteareas
"Ponteareas m?ica": Ritos, mitos e lendas, por Manrique Fern?dez
Ponteareas, o primeiro pasodobre galego
Fontes de informaci?: Compa?a de Radio e Televisi? de Galicia , CRTVG: https://crtvg.es, Web do Corpus: www.corpusweb.org