Os d?s e os n?eros nas crenzas e superstici?s galegas

Dentro das crenzas e superstici?s galegas alg?s d?s da semana eran considerados como "fastos" e outros coma d?s "nefastos" , felices e infelices. Este feito tivo a s? orixe nalgunhas coincidencias. 

Para moitas das nosas xentes o martes era un d? aciago, como o era tam? o d? trece de cada mes. Nalgunhas comarcas ti?n o costume de non mata-los porcos en m?cores, pois pensaban que neses d?s a carne diminuir?. 

Era xeral a crenza de c? venres non se deb?n corta-las unllas porque dese modo nacer?n u?iros e alg?s chegaban a supo?r que esa operaci? tampouco pod? facerse en d?s con letra "erre" , os que ademais eran nefastos para certos negocios.

Os d?s da semana nos que esta letra, “r”, formaba parte do seu nome, eran considerados aciagos ou alomenos pouco propicios para as labores do agro como facer plantaci?s, sementar, recoller legumes e practicar outros traballos. 

Hai un antigo refr? galego que recomendaba: "en martes non te cases, nin te embarques, nin o teu porqui? mates"..., o que contribu? moito a manter vivo o noxo invencible c? campesi?s profesaban ?letra erre.. 

O d? m?s indicado para corta-las unllas, segundo as superstici?s era o luns, porque deste xeito, non doer? a cabeza. Do s?ado xa era sabido que era o d? sinalado para se xuntaren as bruxas en aquelarre. 

A parte destes casos concretos, ?indubidable que uns d?s se miran con x?ilo e outros con prevenci?, exterioriz?dose nalg?s deles as ledicias e noutros as manifestaci?s de m?oa.

Coma exemplo disto, p?ense destaca-los seguintes d?s:

D? de Corpus: o xoves inmediato logo do Domingo da Trindade, no que a Igrexa celebra a instituci? da Eucarist?. ?unha festa relixiosa que se fixo moi popular e orixinou o antigo refr? que di : 

"D? de Corpus,
mi? comadre,
p?ache o touporroutou pola r?".

D? de defuntos: o 2 de novembro, no que a Igrexa celebra a conmemoraci? dos fieis defuntos. Esta lembranza cristi?dedicada ? mortos sigue levando, hoxe en d?, ? cemiterios de cidades e vilas grandes cantidades de flores, coma ofrendas, que os seus familiares colocan encol das sepulturas dos seus devanceiros.

Na comarca de Tui era costume antigo botar un gran pao ?lume a noite do d? de defuntos, para que as almas dos antepasados se quentasen. Noutros tempos, nese mesmo d? os moitos pobres e a?da os poderosos da terra mindoniense ?n de porta en porta, cantando como en Nadal e pedindo para os defuntos pan, carne, fabas, vi? e demais bens que recoll?n e levaban ? s?s casas onde os consum?n en rexoubeiros banquetes. Esta pr?tica foi condenada polo S?odo daquel bispado no ano 1541.

D? de San Xo?: un dos costumes deste d? ?o lavarse pola ma? en auga fresca, de herbas recendentes, pois di o antigo romance:

D? de San Xo? alegre, meni?, vaite lavar;
pillar? auga do paxaro denantes de o sol raiar;
ir? ?abrente do d? a auga fresca catar
da auga do paxari? que sa?e che ha dar.
Corre, meni?, vaite lavar...

O n?ero nove, ?contrario do trece, pasaba por ser un dos privilexiados e dos m?tiplos do tres ?o que posu? maiores virtudes para as xentes alde?. A tal crenza provino de moi antigo e estaba tan arraigada que o seu influxo se advert? en moitos aspectos da vida rural. 

As? para que os ba?s mari?s ou medicinais aproveiten, hab?n ser precisamente nove, ou, alomenos, hab?n ser tomados en n?ero impar... A auga de nove fontes, bebida logo das doce da noite de San Xo?, e os golpes de nove ondas do mar (coma os do Santuario da Virxe da Lanzada) recibidos ?mesma hora da propia noite milagreira. Deste modo, poden ter excepcionais propiedades de curaci?. 

Para quita-lo orballo ou facer desaparecer un colleitizo, hab? que practicar durante nove d?s os procedementos que estaban aconsellados. Se se quer?n cura-las ?ceras, ou as lombrigas dos rapaces precis?ase botar nun prato de freixo nove cabezas de ortigas e nove areas de sal repetindo, asemade, nove veces a oraci? axeitada para tales casos. 

Outras doenzas, tam? para ser curadas, ti?n que se facer nove veces cada un dos nove d?s seguidos as pr?ticas que para iso estivesen sinaladas. A ictericia cur?ase igualmente ouri?ndo nove ma?s consecutivas encol da planta chamada marrubio... O n?ero nove estaba considerado en Galicia como propicio e favorable dentro das superstici?s e das crenzas.

M?ica Beatriz Su?ez Groba

FONTES CONSULTADAS: "BREVIARIO ENCICLOP?ICO". ELADIO RODR?UEZ G?ZALEZ

LER M?S: ARQUIVOS DA NOSA CULTURA