Letras Galegas 2004 : Xaqu? Lorenzo, "Xocas"
O carro
?O feito m?s interesante na historia do carro ?a persistencia da s?
estrutura, que demostra, ?noso ver, non un primitivismo sen? unha
perfecci?.?
?O carrexo?, en A Terra, p. 321.
?M?s complicada a?da ?a nomenclatura. Os nomes das pezas do carro
te?n un enorme n?ero de variantes dun alto inter? filol?ico mais que
non son deste intre. N? imos usa-la nomenclatura m?s corrente
indicando, cando sexa preciso, algunhas das variantes.?
?O carrexo?, en A Terra, p. 322.
?O carro consta de d?s partes: o chedeiro e o rodado. Forman o primeiro
a mesa do carro coa lanza e os artellamentos do eixe, e o segundo o eixe
coas rodas.
O chedeiro consiste nunha grade formada por dous langueiros, as chedas,
vergadas por un extremo no que empatan noutro largueiro que avanza por
diante, o cabezallo, e chega, anque non sempre, at?a traseira. Estes
tres elementos consol?anse por medio dunhas travesas, cadeas, tam? de
madeira. As chedas e o anaco de cabezallo que queda entre elas, coas
cadeas correspondentes, fan a grade, que vai cuberta con t?oas,
formando un piso, sollo ou sellao. O cabezallo ten unha ou d?s furas no
extremo dianteiro e al?m?ese un pau atravesado, a chavella, vertical
nuns sitios e horizontal noutros, que serve para o xunguir. Alg?s
carros levan unha entalladura en troques da chavella; esta entalladura
ch?ase mosa. As chedas levan cada unha catro ou cinco furas nas que
entran outros tantos estadullos ou fumeiros, estacas de madeira que
rematan en punta. Por entre os estadullos p?ense p? d?s t?oas,
ladrais, ou d?s armadillas tecidas de vergas, canizos para que a carga
non se caia. Alg?s canizos son dunha soa peza, dome?dose por diante
para da-la volta ?chedeiro; detr? pode levar unha comporta, recad?,
que pecha totalmente o chedeiro convert?doo nunha caixa.?
?O carrexo?, en A Terra, pp. 322-323.
Fonte:
Biblioteca Virtual Galega
Volver a: Xocas, homenaxeado das Letras Galegas 2004