Reparación inversores tensión energia solar Valencia

Galicia espallada

Unha recolleita da cultura galega

Literatura, historia, arte, música, gastronomía, galeguismo, tradicións, lendas, costumes, emigración

?memoria de Manuela Via? (1929-2013)

XANTAR DE TRASNOS NO MAGOSTO - AUNIOS

Xantar de trasnos no magosto

 por  

Aunios 

                                                                                     

Na illa de Ons, onde o co?cen por Canexol, podemos velo na ma?nci? nunha rocha revir?dolle a capeleira a un polbo para tirar co magorro. Aunios non ?un dia?, ?un enfeitizado das terras do norte das naci?s celtas que por ci?es, vinganza ou envexa, un dru?a moi poderoso enfeitizouno en trasno ata o momento no que topase unha Flor da Figueira como a que ten Gastenea, a deusa responsable da coci? no Olimpo. Mentres, non para de comer figos, b?eras e follas de figueira roendo nas p?as ata tronzalas, tentando asimilar a esencia desta froiteira na procura dunha ap?ema que troque o seu estado vital.

 

?o ?ico demouchi? anfibio. No mar anda na procura de robalizas, pineiras, ourizos, tranchos, tapaal? ou polbo, o que m?s lle gusta ag? os zonchos (casta?s cocidas coa casca), e cando a seca apa? lapas, caramuxos, n?oras ou patexos. En terra caza coellos e pombas cusp?dolle boli?s de chumbo branco do que coll?n os romanos en Ons, proxect? que vai facendo despois de rumear todo o d? no mineral.

 

Ning? veci? sabe cantos s?ulos leva vivindo na illa. Os m?s vellos din que veu cuns viquingos que pararon al?cando unha galerna, esquec?dose del pola borracheira que colleron co vi? da Tinta Femia que por al?beben. Nestes anos ensinoulle a esta xente a facer un barco moi bo para navegar pola r? semellante ?que o trouxo a Ons: a dorna polbeira.

 

S?ten dous inimigos que non poden con il, ag? quen o enfeitizou. O mi?to at?ao dende as alturas porque o confunde cunha lebre por mor do tama? e da cor do pelexo que leva enriba,  ent? o Canexol tira co pelexo e ponse un chaleco de pel de p?tega para tirarse ao mar dende un penedo no alto da illa. Na auga nada igual que un peixe escapando dos arroaces que queren comelo, pero ?m?s escorregadizo que unha angu? e fuxe entre as nasas e trasmallos causando moito estrago. De cando en vez, os mari?iros ax?ano a fuxir. Como agradecemento ?chelles a dorna de bo peixe e ax?aos a buscar n?fragos e afogados.

 

Un d? que andaban os mouros turcos atacando as vilas do Morrazo agoch?onse en Ons na cova do Demo. Aunios escorrentounos present?dose diante deles con d?s velas acesas de sebo de balea e veleno de serpe con p?ilo de lan de castr? roncollo. Entre a luz verde fosforescente dos cirios e unha voz rouca que non deixaba de repetir “?Vouvos cristianizar, voubos facer cristi?s e ides comer touci? todo o ano!”, os infieis fuxiron a lume de carozo cara ?Meca. Dende ent?, todos os anos, cando vai sa? o primeiro plenilunio de abril, no intre mesmo en que empeza o lusco, os agradecidos veci?s de Ons deixan no lugar chamado Canexol mancheas de comida para Aunios. Ningu? puido falar nunca con el para saber que viandas lle gostan, pero s?ese que se abarrouta con ovos de gaivotas, ras, polbo con casta?s, bandullo de porco recheo de figos, e leite de burra, que ?como lle chaman na parroquia de Cela a un licor feito de augardente, zucre, zume de lim? e outras herballas. Disque esta ap?ema serve para facerlle fronte ?Santa Compa? e a estad?.

 

En setembro pousa o seu corpo mi?o na proa dunha dorna polbeira que o leve ata Mar? ou Bueu, e se non hai vento do oeste sopla el nas velas para chegar antes. Comeza ent? a viaxe cara a terra dos soutos e casti?iros para toparse en v?peras de Defuntos con canto dia? ou meiga quedan en Galicia. X?tanse ? car? do casti?iro m?s vello da nosa terra, o Rusbel de Donai, que debe ser dos tempos de No?ou de cando o Ap?tolo chegou a Iria Flavia. T?anse nun magosto onde as meigas Abundia e Verandia coci?r? para canto trasno se achegue todo aquilo que o Canexol recolleu na viaxe e foi gardando nun pelexo de coiro de becerro nacido morto. De Ons leva o mellor polbo do mundo, vieiras de Bueu, leite de burra e Tinta femia de Cela, o millo corvo para facer empanadas rec?leo en Meiro.

 

Gastenea quedou de aparecer por al?coa Flor da Figueira cando remate de coci?r para as pr?eres deidades, pero son eternamente insaciables e unha comida no Olimpo est?dese unha eternidade.

          SEGUINTE

 

 

 

  Voltar ?"Xantar de trasnos no magosto" , INICIO

 

  Voltar ?Cultura gastron?ica e etnograf? galegas, a secci? de Xavier Barreiro