Reparación inversores tensión energia solar Valencia

Galicia espallada

Unha recolleita da cultura galega

Literatura, historia, arte, música, gastronomía, galeguismo, tradicións, lendas, costumes, emigración

?memoria de Manuela Via? (1929-2013)

PONTEAREAS M?ICA

Ponteareas m?ica. Mitos, ritos e lendas.

Mitos, ritos e lendas

 MANRIQUE FERN?DEZ  

 

ALDINA E TRIST? 

 

Dos amores furtivos da fermosa filla de don ?varo Sarmiento, se?r do Sobroso, cun labrego da comarca, e do triste final que tiveron os dous amantes por mor das comenencias sociais, presumible orixe do rito de tira-las tres pedras na chamada ?Pena dos Namorados?. 

 

 

I.- Os amores de Aldina e Trist?

 

 

Vai esborrexendo o sol

pola ribeira do Mi?

e vai marcando o cami?

polo que nace o solpor,

namentres que a flor mellor

que se agocha no Sobroso,

cun sorriso victorioso

cabalga sobre a ilusi?.

 

Amazona de momento

?encontro do home amado,

dun amor tan desgraciado

que provoca o seu tormento;

filla de ?varo Sarmiento,

ela ?a infeliz Aldina,Castelo do Sobroso ( detalle )

unha nena tan divina

que namora o seu lamento.

 

Rom?tica moza, Aldina,

nena de tristeiros ollos,

virxe de cabelo loiro,

dama de palabra fina...

A sempre fermosa Aldina

vai ?encontro de Trist?,

un campesi? gal?

polo que lle vai a vida...

 

Cruza por veigas e prados,

por entre toxos e espi?s

ata chegar, paseni?,

?Pena dos Namorados

onde a espera, tan coitado,

o seu fermoso Trist?.

?Afortunado Trist?,

doncel por Aldina amado!

 

??Tard?asme!? ?Aqu?estou.?

??Meu amor!? ??Meu cabaleiro!?

Os aloumi?s primeiros

van chegando ?coraz?

e alumean a paix?

dos amantes desbocados.

Os seus labios enlazados

vert?n todo o amor...

 

?Aldina de nobre casta,

de lonxana condici?...

Quixera te-la ocasi?

para entrar na t? casa,

e pedirlle, cara a cara,

a don ?varo SarmientoCastelo do Sobroso

que permita o casamento...

?Mais ben sei que eu non son nada...!?

 

?Meu adorado Trist?,

meu inquedo seraf?...

Xa ver? como, por fin,

coller?onos da man

e pisar?o-lo chan

do castelo do Sobroso

como Aldina e o seu esposo,

e as? todos calar?...

 

?O amor vai vence-las trabas

que lle po?n no cami?...!

As?que, ven, meu neni?,

e esqu?ete das palabras...?

Desta maneira falaba

a inxenua e c?dida Aldina.

Cae a noite. Morre o d?,

e eles a?da se abrazaban...

 

Os seus amores furtivos

ag?hanse nun salouco.

O tempo do mundo ?pouco

para un amor perseguido

por regras que son castigos,

nunha cita clandestina.

??Adeus, mi? amada Aldina!?

??Adeus, Trist?, meu amigo!?

 

A Pena dos Namorados,

segundo a min me dixeron,

f?ose eco dos lamentos

dos amantes separados.

??Adeus, meu amor amado!?

??Adeus, efixie divina!?

Marcharon Trist? e Aldina

co coraz? derrotado...

 

 

 

 

II.- As sospeitas de don ?varo

 

 

No castelo do Sobroso

don ?varo vaga inquedo:

??Ou ela ten un segredo,

ou pasoulle algo espantoso!

?Esc?toa...! ?Por Deus glorioso...!?

Case non pod? crelo.

E Aldina entrou no castelo

co seu sorrir m?s gozoso...

 

Don ?varo, pensativo,

s?intentaba comprender:

??Onde estivo esta muller,

que trae o corpo acendido...?

Mais reco?zo ese brillo

que agocha a s? mirada:

?Aldina est?namorada

dalg? fidalgo veci?...!?

 

O que parece alegr?

logo se torna en tristura

cando unha alma impura

amosa a s? vilan?.

?Non pertence ?fidalgu?,

don ?varo, meu se?r...?

por ga?-lo seu favor

un labrego lle dic?...

 

??Que murmuras, malnacido?

?Queres enzoufa-lo nome

de Aldina, filla de nobre...?

?Pois non ser?consentido!

?Di o que saibas, malparido...!?

?Meu se?r, hai un gal?

?que lle chaman Trist?,

sen casta nen se?r?,

 

que din que lle fai as beiras

?fermosa dona Aldina?

??Quen ?o que di tal mentira??

?Dende o castelo ?ribeira

non hai cousa verdadeira

m?s certa que a que lle conto.

Todos saben do namoro,

dos paseos ?carreira...?

 

?Maldito sexas, lerch?...

Por dicir o que est?dito

sexas mil veces maldito,

miserable lacaz?...

?Un labrego! ?Un tal Trist?...!?

??Non lle minto, meu se?r!?

?Polo teu ben, ?mellor,

ou non volver? falar...

 

?O meu nome calumniado

e en boca de toda a xente...!

Coido que non ?prudente,

e debe ser castigado

ese campesi? ousado,

ese maldito tru?...

?Un labrego! ?Un tal Trist?...!

?Pois triste ser?o seu fado...!?

 

E don ?varo Sarmiento

pecha os seus pu?s con rabia.

?Aldina, ser? unha infamia

que de feito ou pensamento

inflixises tal tormento

?que ?a t? Casa.?

E mentres a noite pasa,

esc?tase o seu lamento...

 

 

 

 

III.- A confirmaci?

 

 

Vai esborrexendo o sol

pola ribeira do Mi?;

don ?varo, coitadi?,

cabalga cara ?solpor.

?Aldina do meu amor,

?de que acto serei testigo??

Vai vestido de mendigo

por disfraza-lo temor...

 

Diante del, a unha carreira,

?encontro do gal?,

no seu cabalo alaz?

Aldina vai prisioneira

da bendicida toleira

de amor polo seu vasalo.

Aguilloa o seu cabalo

e apura m?s a carreira.

 

??Mi? nena!? ??Meu doncel!?

??Mi? amada!? ??Meu amado!?

Caricias, bicos e abrazos

enerv?anlles a pel...

Non escoitan o corcel

que a modi?, ? agachadas,

enxordece as s?s pegadas

e esvaece o seu ronsel...

 

Tras del, ?varo Sarmiento

co seu traxe de mendigo,

axexa, ben escondido,

a escena do seu tormento.

A s? alma ?un lamento

profundo, desarranxado,

un laiar esfarelado,

feble, xordo e morri?nto...

 

?Aldina, neni? amada,

sangue do meu coraz?,

?que abomin?el traiz?

foi pola paix? forxada?

?A t? inocencia roubada

por un labrego insens?el!

Mais dime, ?como ?pos?el

que foses as?enganada?

 

Nena do meu pensamento

en mans de innobre xentalla

por unha argucia canalla

que troca o entendemento.

?M?s xuro, neste momento,

ou que a vida non me acade,

que non se deshonra en balde

a don ?varo Sarmiento...!?

 

Ignorantes da presenza

dun vix? entre a ramaxe,

Aldina espile o seu traxe,

brinca, e desborda inocencia;

Trist? acari? as trenzas

do seu cabelo dourado.

??Ai! Meu gal? namorado,

xa estou chorando a t? ausencia.?

 

E logo da despedida

Aldina sobe ?cabalo

??Meu ben! ?Meu amor amado!?

??Mi? nena! ?Mi? vida!?

A moza marcha enseguida

e don ?varo Sarmiento

aproveita aquel momento

para pecha-la ferida...

 

 

 

 

IV.- O arrebato

 

 

Na Pena dos Namorados

entrecr?anse d?s sombras.

Noite escura, o vento zoa,

a l? sobre o valado...

E don ?varo, anoxado,

mira de esguello a Trist?;

o infortunado gal?

m?ao tam?, asustado...

 

??As?que es ti o tal Trist?...!

?Ti f?he-lo malfeitor

que ofendeu o meu honor,

miserable lacaz?...!

?Axe?llate no chan,Pena dos Namorados

fillo do infame castr?,

e reza algunha oraci?

se ?que es a?da cristi?!?

 

O amante, desacougado,

vai sentindo un calafr?

mentres fala, algo brav?:

??Don ?varo, anda errado!

Eu quixera ser casado

coa fermosa dona Aldina?

??Nunca, serpe viperina!

?Af?tate do seu lado!?

 

?Xa non me podo afastar,

nin a?da que o pretenda?

??Di algo que non me ofenda,

cad?er sen sepultar!?

??Non a vou deixar marchar.

Se hai que loitar, loitaremos!?

??Pois loitemos!? ??Pois loitemos!?

E prep?anse a loitar...

 

Na Pena dos Namorados

cr?anse d?s espadas:

unha, de ira enarborada;

outra, amor abandeirado.

Cruzan dun ?outro lado,

van rinchando ?se chocar,

saltan fa?cas no ar,

e un home cae axeonllado...

 

O seu sangue rega a terra

na Pena dos Namorados.

??O meu honor foi vingado!?

?don ?varo o que berra.

A vida xa non se aferraPena dos Namorados

?triste alma de Trist?...

A espada fica no chan,

o esp?ito, libre erra...

 

Don ?varo, suoroso,

sen velar pola maneira,

arromba contra a silveira

aquel corpo antes brioso.

??Adeus, Trist? fachendoso!

?Adeus, triste caravel!?

E marcha no seu corcel

?castelo do Sobroso.

 

 

 

 

V.- A ausencia

 

 

Na tardi? do outro d?

Aldina sobe ?cabalo;

cruza por veigas e prados,

e din que a?da sorr?...

??Trist?, amor e vix?

da alma desta muller...!?

A?da non pode saber

que a s? esperanza ?bald?...

 

Mais cando chega ?lugar

de encontro co seu amado

na Pena dos Namorados

resoa un fondo laiar...

??Algo que aboia no ar

turba o meu entendemento!?

Dona Aldina de Sarmiento

senta no chan a esperar...

 

??Onde est?, Trist? amado?

?Onde, alma verdadeira??

Canta un moucho na sobreira;

o sol xa foi eclipsado...

Aldina, ?teu triste fado

am?ase tan cruel...!

??Meu adorado doncel...!?

salouca sobre un valado.

 

A ausenza causa dolor,

m?s mant? unha esperanza;

a bendicida ignorancia

?unha luz ?seu car?...

??Por que non v?, meu amor,

a sentar aqu? ?meu lado?

?Que te ten tan afastado

neno do meu coraz?...??

 

Despois acari? a crina

do seu cabalo alaz?.

??Meu adorado Trist?!

?Mi? esperanza divina!?

Para a soa e triste Aldina

a espera ?un pesadelo

e marcha cara ?castelo;

no coraz?, unha espi?.

 

Na tardi? do outro d?

volve a subir ?cabalo,

a cruzar veigas e prados...

Pero Aldina non sorr?...

??Hoxe ve? convencida

de que me esperas, amor!?

agochando o seu dolor,

nos seus adentros dic?.

 

Mais tampouco aquel ser?

o amado acudiu ?cita;

Aldina, rosa exquisita,

m?chase e cae no chan.

??Meu adorado Trist?!

?Cando te hei volver sentir

os meus brazos te han cinguir,

os meus ollos te ver?...??

 

 

 

 

VI.- O reencontro

 

Vista da Pena dos Enamorados

E foi na tarde terceira,

segundo se di na vila,

que a triste e infeliz Aldina,

coa esperanza derradeira,

cabalga en feroz carreira

?Pena dos Namorados.

??Triste Trist?, meu amado!

?Mi? rosa da roseira...!

 

?Por que raz?, me pregunto,

nin un adeus me deixaches?

Dime, ??certo que me amaches

ou foi un sarcasmo absurdo,

un capricho dun segundo,

unha ilusi? esva?a,

unha esperanza perdida

ou un desexo profundo??

 

Unha b?oa escorregaba

pola meixela de Aldina.

E cando fenece o d?,

xorde a noite m?s pechada.

Na soidade, unha chamada:

??Mi? Aldina, meu amor...!?

Esquecendo a s? dor

Aldina brinca asustada.

 

??Que foi ese eco que o??

?Parec? a s? voz...!

?Onde te atopas, amor?

?Onde est?, meu querub??

?Por que non v? canda min,

meu adorado Trist??

?Ven aqu? ?D?e a t? man

e colle a mi?, por fin!?

 

??Mi? Aldina, meu amor...!?

Esc?tanse as badaladas

dalgunha igrexa achegada,

e no ceo un resplandor

que se esparexe arredor...

A n?oa empeza a baixar...

??Onde te atopas, Trist???

??Mi? Aldina, meu amor...!?

 

E no medio desta escena

aparece unha figura

gallarda na s? montura,

triste coma unha condena,

l?guida como alma en pena,

negra como a morte fr?...

??Aqu?estou, amada Aldina!

?Non chores m?s, mi? nena!?

 

Aldina t?ase a el

e f?dense nun abrazo

un do outro no regazo.

??Meu amado, meu doncel...!

?Como fuches tan cruel...?

?Mais non importa, aqu?est?!?

V?vense a o? as camp?...

?Esc?tame, Aldina fiel.

 

As badaladas que soan

son da igrexa de Canedo.

Anuncian o meu enterro,

a mi? morte pregoan...?

O vento, de novo zoa...

??A t? morte...? ?Non, non...!

??que, acaso, so?s son,

que esteas aqu?en persoa...??

 

?Foi o Ceo, amada mi?,

que coa s? bendici?,

quixo darnos a ocasi?

dunha breve despedida.

Pero non chores, neni?,

nin vertas b?oas por min.

Volveremos a sorrir

as?que pasen tres d?s...?

 

??Morto est?! Mais non entendo...?

?Pouco queda que explicar:

quitoume a vida teu pai,

?maldito ?varo Sarmiento!,

pois no seu entendemento

non coll? o noso amor...

Coa escusa do seu honor

provocou este tormento.

 

Logo o meu corpo agochou

no medio desa silveira,

a morada derradeira

deste home que te amou...

Desangr?dose quedou

o corpo deste cativo

ata que hoxe, un veci?,

os meus restos atopou...?

 

??Morto est?...!? replica Aldina

confusa e desconcertada.

??Adeus, mi? nena amada!?

logo Trist? lle dic?...

??Agarda, froita prohibida,

meu adorado doncel...!?

Mais Trist? sobe ?corcel,

na br?ema se perd?...

 

 

 

 

VII.- A decisi? de Aldina

 

 

Aldina fica chorando

na Pena dos Namorados.

??Triste Trist?, meu amado...!?

?o seu coraz? laiando...

Mil b?oas vai derramando...

no cami? tortuoso

que leva cara ?Sobroso

namentres vai cabalgando.

 

Cando, ?albea-lo d?,

se aproximaba ?castelo,

v?tima do seu desvelo,

na porta, coma un vix?

agardaba por Aldina

don ?varo de Sarmiento.

??Neni? do meu tormento,

ven onda min!? lle dic?...

 

Aldina descabalgaba,

(no seu mirar unha pena

fonda, acendida, serena...)

sen dicir unha palabra.

Cruzou con el unha ollada

fr? como a morte fr?.

Amoucada e cohibida,

cami? sen dicir nada.

 

E don ?varo Sarmiento

ve que pasa ?seu car?

e logo cerra o port?

que pecha o seu aposento.

??Aldina, agarda un momento!?

dix?onme que lle dixo.

Coma se fose un castigo,

nin un chiar se oe dentro...

 

Foi a ?tima vez que a viu

con vida ?varo Sarmiento,

disque do seu aposento

o corpo morto sa?.

Tan s?tres d?s viviu

saloucando por Trist?.

Repenican as camp?,

o prazo xa se cumpriu...

 

A triste e infeliz Aldina

reuniuse co seu amado;

os dous no al? abrazados

lonxe de vellas porf?s.

Por iso, dinme na vila,

na Pena dos Namorados,

os amores cuestionados

un vello rito segu?n.

 

Virando as costas ?pena

preguntan se o seu amado

est?por un agardando

e logo tiran tres pedras.

Disque se no alto quedan

?que no prazo dun ano

os mozos ser? casados.

Esa ?a verdade da pedra...

Anterior

Seguinte

   

FOTOS:

CASTELO DO SOBROSO  

Fotograf?: Xan Rodr?uez Puentes

 

Pena dos Namorados - parroquia de Arcos,  Ponteareas

Fotograf?: Xan Rodr?uez Puentes

 

CASTELO DO SOBROSO   - Fotograf?: Xan Rodr?uez Puentes

 

Pena dos Namorados

parroquia de Arcos,  Ponteareas

Fotograf?: Xan Rodr?uez Puentes