Pl?ido Ram? Castro del R?
O humanista liberal e cosmopolita que mellor simboliza a universalidade do nacionalismo galego
Fonte da informaci?:
IGADI , Instituto Galego de Documentaci? e An?ise
Xulio R?s
Introducci?
Pola orixe familiar, a s? inmensa cultura e peculiar formaci? humana, Pl?ido
Ram? Castro del R?, cosmopolita militante, ? sen d?ida, unha figura
senlleira do mundo galeguista.
Portela Valladares dixo del que ti? "calidades de astro". Era efectivamente un
home grande, de aspecto coidado, que destacaba a primeira vista polas s?s
enormes dimensi?s f?icas, proporcionais ?sincera humanidade que exerceu a
cot? durante toda a s? vida.
Bo e xeneroso, o seu maior patrimonio foi sempre esa sensibilidade e sinxeleza
extraordinarias. Humilde e desinteresado, gozaba cos seus libros e as
literaturas preferidas. Unha enorme curiosidade empurrouno sempre a adentrarse
polos m?s vastos campos da cultura ata o punto de desenvolverse
polifac?icamente en dominios aparentemente tan diversos como a m?ica, a
astronom? ou a pintura. Escasamente co?cido, gozou sempre de grande audiencia
e respecto no seu medio. Sociable pero pouco falador, gostaba de medir unhas
palabras, seguidas con deferencia e atenci? por interlocutores receptivos,
pouco amigos como ? das simples banalidades.
O xornalista Francisco Pablos realizou unha magn?ica semblanza da s?
personalidade. "Aparec? inesperadamente", di. "Grande, voluminoso, rotundo.
Redonda a cara, sutil a mirada dos seus olli?s claros. Gordechas e grandes as
mans, palpaban con amor a taza que levaban ?boca para beber a grandes sorbos.
Dos bolsillos sa?n sempre mont?s de libros". E contin?: "Era un galego
sorprendente. O mesmo fac? un tratado sobre determinadas especies de bolboretas
que traduc? poemas hind? ou persas dos s?ulos en que agrupaban as historias
que compor?n mais tarde as universais Mil e Unha Noites... Inagotable e
exquisito, Pl?ido, sabedor de t?alas cousas, fonte formidable de citas e
erudici?s, de co?cementos estra?s, era un home do Renacemento.
Pl?ido exemplificaba a cor. Dos bolsos da s? chaqueta... sa?n bol?rafos que
escrib?n en verde ou en vermello. A s? vista cansada, ?descendente latir do
seu pulso, obrigabanlle a comezar a nota con rotundas mai?culas e continuala
con s?abas ilexibles, amontonadas, formando palabras a trompic?s. Que ningu?
se imaxine desorde na s? mente. Todo o contrario. Daquelas apresuradas notas,
nac? despois o articulo insuperable, preciso, exquisito."
As?era Pl?ido R. Castro. Tolerante (Mari?s del Valle); cordial e sensible
(Di?uez Pati?); tan sencillo que procuraba sempre pasar desapercibido (Morales
Ben); calando o seu amplo saber, sen facer ostentaci? de nada (Antonio
Magari?s).
Naceu en Corcubi? un 25 de xaneiro de 1.902. Amigos e co?cidos, ignorantes da
grave enfermidade que o acompa?ba nos ultimos tempos, vironse sorprendidos polo
seu inagardado falecemento un 17 de xullo de 1.967. Pl?ido nunca quixo
preocupar a ningu?. Contaba 65 anos. Profesor numerario de lingua inglesa no
Instituto T?nico de Ensino Medio de Vilagarc? de Arousa (Pontevedra), unhas
semanas antes con toda normalidade fixera entrega ? seus alumnos dos
respectivos cadernos de notas.
Era fillo de Pl?ido Castro Rivas e de Eufrasia del R? Recaman. O seu pai,
empresario de minas, armador de buques e abastecementos de carb?, foi
vice-c?sul de Suecia e Noruega en Corcubi?. Por aquel ent?, esta vila da
Costa da Morte, ruta obrigada dos peregrinos que durante a Idade Media despois
de visitar Compostela segu?n rumbo ata Fisterra, era un porto de grande
importancia comercial, estrat?ica e naval.
O pai de Pl?ido era un home liberal (foi deputado pola Coru?) e fil?tropo,
que adicou unha grande parte da s? considerable fortuna ?realizaci? de obras
ben?icas. Coa condici? de que fosen destinados a usos sociais, en 1928 doou
varios inmobles ?Asociaci? de Periodistas de Madrid, entre os que se atopan as
casonas e a finca denominada "Castelo do Pr?cipe", unha fortificaci? do s.
XVII, sita na parroquia de Ameixenda en Cee, hoxe convertida en residencia
privada. En memoria do seu pai, en 1942, os fillos, Pl?ido e Hermitas, a s?
irm?, oito anos maior ca ?, preferiron doar o Castelo de San Carlos para ser
convertido en Museo local, antes que ceder ?chantaxe expropiadora do alcalde
franquista de Fisterra.
Naceu pois nun entorno familiar acomodado pero igualmente culto e humanista,
aberto e sensible tanto no plano cultural como social.
Poemas in?itos de Placido Castro