Reparación inversores tensión energia solar Valencia

Galicia espallada

Unha recolleita da cultura galega

Literatura, historia, arte, música, gastronomía, galeguismo, tradicións, lendas, costumes, emigración

?memoria de Manuela Via? (1929-2013)

Manuel Mar? 

Carta a un amigo que vive no estranxeiro 

 

Manuel Mar?Meu querido amigo.

Hai tempo que non sei de t? Na t? derradeira carta lai?aste dese pa?, no que non te af? cumpridamente. Dec?s que as comidas non che iban e que o idioma che se resist?.
Desexo que te?s vencidas esas dificult?. O tempo ?un gran aliado. Haste de ir afacendo pouco a pouco e todo ha vir a ben.
Compre que te?s pacencia. 0 idioma, xa o ver?, iralo deprendendo pouco a pouco, case sen decatarte. O franc? non ?tan dif?il pra un galego. Adem?s t?xa o ibas entendendo ben denantes de marcharte. Polo menos entend?s o que estaba escrito. Nesa ciudade, adem?s de galegos, hai portugueses. Esta circunstancia f?ache todo m? levadeiro.
Pro eu non che quer? falar desto. Vexo que esta carta se me est?indo das maus, que me fuxe como unha angu? esbaradiza. ?L?braste de cando ?amos nenos e ?amos ?r? a pesca das angu?s con corda? Eu non quer? traguer eiqu? neste intre, as lembranzas da nosa infancia que agora pouco importan. O que quer? decir ?que esta carta semella que me fuxe das maus pra convertirse nunha desas ep?tolas, tan llanas, tan cheas de sabidur? e filosof? alem? - xa pasada de moda, inoperante - e de louvanzas a Norteam?ica que, de cando en vez, aparecen en "Grial". ?Un primor! ?Non ?verdade?  O que me pasa ?que che escribo con certo nerviosismo i as ideas ensarill?seme na testa. E penso en Francia.
E penso en t? E penso na nosa terra e na nosa infancia. E penso no fodido que estar? ah? traballando nunha terra que non ?a t?. E que t?ah?teimas na t? terra e nos seus problemas. Que teimas na t? familia e nos teus amigos. Que teimas en aforrar unhos di?iros. Que teimas en voltar. I eu, eiqu? escrib?doche, pra prantexarche un problema doloroso, desagradabel, que non sei como comenzar. E n? e?u? cruzados de brazos, fodidos como sempre, rodeados de cr?icos incompetentes e de mala leite. E t?ah? pensando en n?. E n? pensando en t? Pensando que todos somos homes. Que non hai dereito. E lembramos, pra consolarnos, os versos de Celso Emilio Ferreiro, que est?fodido en Caracas. E lembramos tam? os versos de Salvador Espriu que tam? est? moi fodido en Barcelona. E quix?amos, pra descansar un anaco, o xard? das cinco albres que canta Espriu. Espriu e Celso Emilio Ferreiro, ou o rev?, i un poeta vasco de que che falarei noutra carta, e que se chama Gabriel Aresti, son moi b?. D? as cousas que hai que decir. D? as cousas tal e como son. I eso, as veces, sirve de moito. Sirve de consolo. Sirve pra que, ?menos, te seipas comprendido por algu?.
E vou ?grao. Escr?oche esta carta, voucho decir as? sin m?s, a queimarroupa, pra preguntarche por Lois.
Lois era amigo noso dende neno. Non sei si te lembrar? d?. Foi con n? a escola. Era un rapaz loiri? e viv? no barrio de Abaixo, perto da ponte. Seu pai ?fontaneiro. Lois traballaba, pois non sei si o sabes, dende que deixou a escola, na librer? que hai na r? principal. Lo? ? moi amigo meu. Moi amigo. E hai unha tempada que non sei d?. Que ningu? sabe d?. Remexendo nas mi?s lembranzas, ac?dome de que un d? falamos de t?e que lle dei o teu enderezo e que ? o apuntou na s? libreti? de direuci?. Lois ?un home moi curioso, con moita pacencia e ti? a teima de xuntar - e ainda non sei si os xunta - sellos de correo. I eso trouxelle compricaci?.
Eu t?olle moito aprecio a Lois, ?sabes?  Dendes que t?te fuches traballar fora, Lois era o meu amigo m?s ?timo. As?que eu sa? do traballo iba pra taberna do Cachimbas. Nela agardaba por Lois tomando a mi? cunca. Si o Lois chegaba denantes agardaba por m?. Beb?mos xuntos unhas cantas cuncas e fal?amos. Fal?amos de canto hai. T?ben sabes. I emprest?amonos libros. E discut?mos. Hab? veces que nos cabre?amos. Xa sabes do meu xenio s?eto. Aqueles cabreos non eran nada e deseguida nos pasaban.
O conto ?que no pobo apareceron unhos panfletos. Xa sabes que unha das poucas fr?icas que hab? eiqu?pechou as s?s portas. E que agora non hai case onde traballar. As fr?icas disminuien i os bancos aumentan. Eu non entendo este choio e coido que non hai demo que o entenda. De modo e de maneira que, como che iba decindo, apareceron panfletos. Primeiro unhas folli?s pequenas. Desp?s foron aparecendo outras m?s grandes. Cada vez os panfletos eran m?s abondosos i espricaban m?s cousas. O pobo andaba remexido i alporizado e falaba en voz baixa e fac? comentarios. O caso ?que cada d? hab? m?s vixilancia. De noite non se pod? dar un paso. O mellor de todo, o m?s cordo, era pecharse na casa desp?s de cear e non sa? pra cousa ningunha.
Un d?, haber?desto tres meses, desp?s de rematar a mi? xornada de traballo, achegueime, como sempre, como te? por costume, a taberna do Cachimbas. Ped?, como sempre, a mi? cunca de vi?. Ainda que esto non cho podo decir fixo. O mellor non a ped?. O mellor servironma xa sin pedila. Desp?s de esbicar a cunca, alcend? un cigarro. Beb? de vagar. Mandei encher a cunca novamente. Ollei pr?televexo. Voltei a ascender outro cigarro. E a?da beb? mais cuncas e fumei mais cigarros. E nada: o Lois non aparec?. Era xa a hora de ir a cear. Dispuxenme pra pillar o cami? da mi? casa. Nesto pergunteille ?Cachimbas:

-?Non viche por eiqu??Lois?

-V?.

-?C?o ser? que non me agardou?

-?que vi?ron a perguntar por ? unhos "se?res" e foise con eles.

-?Qu?se?res?

-Non sei. Unhos "se?res".

0 Cachimbas dixo a palabra "se?res" roendo as s?abas, esmigallando as letras. ?Comprendes? ?Cachimbas dixo a palabra "se?res" con carraxe e noxo. Eu ben llo notei. Eu ben me decatei de que o Cachimbas, ?decir a palabra "se?res", ollaba pr?chao. Eu ben notei que o Cachimbas non quer? decir rn?s. Eu ben comprend? que ?Cachimbas lle fod? falar daquelo. Por eso eu non lle perguntei m?s. E sin outra palabra, coa mesma, funme pra mi? casa. 

Cenei pouco aquela noite. Coa preocupaci? que levaba derriba de m? case non puiden atravesar bocado. Estiven ten tado a ir a casa do Lois falar co seu pai. Decid? non ir por non alarmar. De todos xeitos eu estaba desacougado: era como si un verme ou un rato roera dentro de m?. D? voltas, re voltas e reviravoltas no leito e tardei en dormir. 0 meu forno non me coc? aquel pan. E ve? a teimar no Lois. 0 Lois era meu amigo. 0 Lois estaba nun apreto. 0 meu deber era axudalo. Os amigos pra algo estamos. Os amigos estamos pra axudar unhos ? outros. Si ? non lle val a un amigo, cando o amigo est?nun apreto, non sei pra que carallo valen os amigos, digo eu. O caso ?que eu non sab? o que ti? que facer. Non sab? como lle pod? axudar ?Lois.

Deloutro d? erguinme e fun pr?meu traballo. En toda a ma? non poiden tirar ?Lois do meu max?. Non pod?. E ve? a darlle voltas ?choio. E ve? a matinar no que dixera o Cachimbas. E ve? a cavilar no Lois. Non acougaba. Sa? un pouco antes do acostumbrado do meu traballo. Achegueime a cen a librer? e Lois non estaba. Pergunteille ?libreiro:


-?E Lois?

-Est?ma? non veu. ?mellor est?algo doente. ?raro que non mandase recado. ?Pasa algo?

-Non. Non pasa nada.

I eu cada vez m?s preocupado. Decid? ir a casa do Lois, perguntar polo pai, falar con ?. Na casa d? saber?n algunha cousa. Lois, comprende, era meu amigo. 0 caso ?que mudei de idea. E non fun. Decid? agardar. Eu estaba cheo de intranquilidade, de desasosego e sent? como un verme a rillar dentro de m?. 0 que pasaba era que eu ti? medo. 0 que pasaba era que eu non ti? eso que hai que ter e que t?ben comprendes o que ? Falar ben se fala. Falar ?o m?s doado que hai. Na taberna, dediante dunha cunca de vi?, todo dios ?moi valente. Todo dios fai i acontece. Pro cando te ves soio, cando sabes que che levaron a un amigo, cando o pobo est?cheo de panfletos que d? esto i o outro, a todo dios se lle enrugan e todo dios cala. Cando ? lle ve as orellas ?lobo, as cousas cambian. 0 medo fai gardar a vi?. E non fai falta moito medo pra que a vi? este? ben gardada. A hora da verd?ningu? quere dar a cara. Todo o mundo fai como si as cousas non foran con ?. As?que rematei a mi? tarefa da tarde fun, como sempre, a taberna do Cachimbas. ?entrar deume un golpe o coraz?: ? al?estaba o Lois ! Estaba al? no seu recanto de sempre, bebendo a s? cunca de vi?, fumando o seu "celta". Eu d?oche a verd? non puiden conterme. Non fun home de conterme. E berreille: 

-?Lois! ?Qu?pasou? 

-Nada. Non foi nada. Eu estaba eiqu?bebendo unhos vi?s i agard?dote. Chegan unhos se?res e dinche que vaias con eles, que che queren facer unhas pergunti?s de nada. E t?vas. Un formigueo ?cheche todo o corpo. As pernas tr?anche debaixo das perneiras do calz?. T?non dices nada. Queres aparentar valent?, segurid? como si as cousas non foran contigo, como si foras de paseo cunhos amigos. Chegas al?e dinche que agardes. T?perguntas si podes telefonear e dinche que non, que non ? preciso, que soio se trata dunhas formalidades de nada, que te despachan nun intre. E t?sigues agardando. Cada vez o nerviosismo vaiche subindo como unha marea. Desp?s o nerviosismo conv?tese en medo. E mexaste co medo. Logo ven un se?r e perg?tache como te chamas, cantos anos t?, en que traballas, onde vives, como se chama teu pai e t? nai. E sigue a facerche perguntas e m?s perguntas. E t?non sabes nada. I o home ve? a perguntar. I o horne ve? a decirche que quen son esas esas persoas cuios nomes t?levas apuntados na t? l?reti? de direcci?. E ve? a enfocarche a luz ? ollos. E ve? a decir que non te movas. 

E logo ven outro home. O que che perguntou primeiro vaise. E desp?s volta. E desp?s ven outro. E t?xa est? canso. Cando dices que xuntas sellos e postales, rinse. T?est? que non podes m?s. E ve?n perguntas, perguntas e m?s perguntas. E ve? a decirche que antes dixeches unha cousa i agora outra. E t?que non se?r. I eles que s? que si se?r. EIes que si co?ces a fulano i a merengano. E ? diche que ?in?il que negues que eles xa o saben todo e que fulano dixo. ? deles diche que eles xa saben que t?eres bo home e que as compa?s ru? te apedraron e que vas por mal cami? e que, si falas e dices a verd? non che pasar?nada por ser a primeira vez e que est? a tempo de arrepentirte. Outro diche que te vas a lembrar desto e do de m?s al? e que ?mellor que cantes dunha puta vez, que se lle est?hinchando aquelo. E t?cada vez colles m?s medo. I aumenta a intensidade da luz. Est? que non podes coa alma e pensas que te vas caer mais non te caes. Desexarias que caera un l?trego ou unha bomba e que comera o demo todo. Mais o l?trego non ca?nin a bomba estoura. E siguen as perguntas. E t? que non se?r i eles que s?se?r. I as?perante unha hora, d?s horas, tres horas, oito horas, dez horas. 0 tempo semella que non ten fin. 0 tempo semella que non remata nunca. Cando se cansan limpan as sudes cun pano, alcenden un cigarro e convidante si cadra. Logo escriben a m?uina. T?firmas o que escribiron. E logo marchaste. 

-?E qu?cousas che perguntaron? 

-Que si os panfletos. Que quen os fixo. Que si os repart? eu. Que porque tragu? na mi? libreti? tantos enderezos. Que si tal e que si cual... 

-?E qu?dixeche? 

-A verd? Soio dixen a verd? Que eu nada sab? deses lerios. 

-?Qu?tal est?? 

-Ben. Estou ben. 

E Lois apurou a s? cunca. Calou. Eu tam? calei. 

A vida seguiu como sempre. Traball?amos. Beb?mos os nosos vi?s. Fal?amos. Alg? d? incruso d?amos un pequeno paseo. Lois sendo o mesmo, xa non era o mesmo, ?comprendes?
Desp?s de acontecer todo o que che contei, xa hai ben d?s, cheguei, como sempre, desp?s de rematar o meu traballo, a taberna do Cachimbas. Serv?onme a mi? cunca. E quedei, como sempre, a agarda do Lois. Pasaba o tempo i o Lois non aparec?. Ent? foi cando lle perguntei ? Cachimbas:

-?I o Lois?

-Sa? con dous "compadres".

I o Cachimbas, ?decir "compadres", deulle a palabra unha entonaci? especial. Unha entonaci? que eu ben comprend?.
Non dixen nada. Funme pra mi? casa caviloso e preocupado.
Pasaron varios d?s. Non tiven noticia ningunha do Lois. Pergunteille ? seu pai e nada. Perguntei na librer? onde traballaba e nada. Pergunteille ? amigos e conocidos e nada. 0 pai perguntou eiqu? al?i acol?e nada. Perguntou naquel sitio, no que ti te sup?, con insistencia e teimos?, e nada. O Lois desaparecer?misteriosamente.
Porque o Lois despareceu misteriosamente che escribo. ?mellor, penso eu, Lois fuxiu. ?mellor t?sabes de Lois porque Lois ti? o teu enderezo.
Quedo, pois, na agarda das t?s noticias. Hai algo que me d?que o Lois fuxiu. Que o Lois est?no estranxeiro. Unha desaparici? as? tan s?eta e misteriosa, non a dou espricado. Ningu? a da espricado.
Perdoa esta carta capaz de esgotar a t? pacencia. E recibe unha forte aperta do teu vello amigo.


 do libro "O xornaleiro e sete testimu?s m?s", Ed. Galicia del Centro Gallego de Buenos Aires, 1969.-

  

Volver a:   Manuel Mar?