Manuel Antonio e ?varo Cebreiro
Manifesto "M?s al?quot; (1922)
I
O xesto
Os vellos
A nosa raz?
O ruralismo
Os devanceiros
II
"Pollitos bien"
Tam? hai outros
III
N?
A fala
Desbotando
Individualismo
IV
Mocidade!
Sen pretensi?s de suficiencia doutoral, nin de ning? outro xeito
semellante, a rebeld? duns mozos galegos fai esta chamada ?Mocidade
intelectual da nosa
Terra.
O xesto
Non nos erguemos do xeito que o fan a maior? dos que noutras terras
publican manifestos m?s ou menos literarios.
Case todos eles tencionan arrecadar adeptos para alg? novo ismo que
aparece querendo ser a deriadeira verba da moderna Est?ica cando, en
verdade, non son m?s que unha nova proba de que un esnobismo operetesco
invade a.Liieratura.
N? tencionamos tan s?facer unha protesta forte,densa e implacable
contra os vellos.
Os vellos
? Os vellos non son os que escribiron ha= moitos anos -ueles son os
devanceiros. Os vellos son os que escriben hoxe como se vivisen no
antonte dos s?ulos. E a lei de sucesividade que nos fai respetar ?
devanceiros, ?a mesma que nos ergue e move para enterrar os vellos en
vida, baixo a lousa inrn?il da s? vulgaridade, pola acefalia que sup?
o desexo de definir co pasado a hora de hoxe. Esta gafuara, de ser
leigada a si mesma, debera irse, por exemplo, a Madrid, metr?ole
peninsular da barbarie civilizada, onde a s? teimos? anti-cronol?ica
encadrar? moi ben, completando aquel ambiente de inferioridade. Pero ?
a nosa desgracia que non s?non fan =so sen? que a?da te?n o
pretendemento, que en parte conseguen, de pasar por persoeiros da nosa
cultura; e isto con outras cousas m?s, ?o que non pode seguir sendo.
A nosa raz?
Non ?que n? adoezamos do tan extendido andacio de desbotar o vello por
sistema e sen raz?, cousa que se ve facer a mi?o ? Juventudes doutras
terras. ?que xa va= tendo car?ter cr?ico a atrofia de sensibilidade
na maior? dos que escriben en galego, e arne?anos o contaixo do pobo
se non se atalla o mal, Este contaxio arrepiente ser?unha realidade se
a xeraci? galega que hoxe medra ?acougo das Irmandades Nacionalistas,
chega a tomar por mestres de sensibihdade os nosos prestixos literarios.
Tida en conta a importancia primordial que a Arte ten nos rexurdimentos
raciais (miudean os movementos
nacionalistas que comenzan polo arredismo art?tico) chegaremos a coidar
sen? fracasado polo menos de remota eficacia o actual movemento
rexurdente na Galicia se non se consegue un troque radical no aspecto da
nosa Literatura. Porque ?pretender andar cos pes atados o tratar de
libertarnos dos trabamentos externos sen facer antes o mesmo coa
podredume interior.
O ruralismo
Os nosos poetas, dende os precursores ata os seus herdeiros actuais, non
serviron m?s que para embrutecer o noso sentimento. Esta verdade,
espallada ? catro ventos, seria o verdadeiro comenzo da loita xeral
galeguista, Porque o voluntario castramento espiritual e colectivo que
sup? na Galicia a existencia do caciquismo. da ignorancia. do
renunciamento ?vida e ?dignidade, c?pre anulalo antes que no terreo
pohtico-social, no senso est?ico.
Unha conveniencia est?ica pura e enxebre ?o primeiro paso da volta a
n? mesmos. E o m?imo crime de lesa patria ?un verso dese xeito que
pregoan as ras da lagoa
acad?ica querendo irnpor o seu anacr?ico croar por riba de toda voz
nova, ceibe e ceibista. Porque ese fato de eunucos literarios, de
esp?ito choldo e ateigado
dunha declamatoira cursiler? palabreira, son os que far? arre egar de
si mesmo a calquera bo galego de esp?ito amplexo e depurado que coide
ver neles a alma
da raza.
Mentres que t?alas culturas europeas foron erguendo, de pouco tempo
ac? mausoleos de escuridade encol dese xeito de mortos en vida, ?que
espect?ulo ?o que damos en Galicia?
Momias que fan esculturas ?s? imaxe e semellanza. Mentres eles,
cinguidos ?pasado, seguen cicelando estatuas feitas, fagamos n?, coas
nosas inquedanzas,
unha nova figura, grotesca quizais pero nova ?fin, para ret?ulo dos
tempos.
Os devanceiros
Diciamos no comenzo que respet?amos os devanceiros, pero queremos facer
constar que non ?nado este respeto nin na admiraci? nin na
inferioridade nosa. N? non admiramos a ningu? nin nos coidamos
inferiores a ningu?. 0 noso respeto v? de que eles non tiveron culpa
de vivir nun tempo de cho?a incultura castel?
Inda que nos esforzaramos por atopar algo de bo nos precursores, o noso
trabarlo ser? infructuoso. N? non podemos ollar sen carraxe o
baixo e noxento ruralismo de Losada. Nin ese inter? en converter o
galego na fala int?prete de t?alas indecencias e vulgaridades que
tiveron Losada e a maioria dos "mestres" menores. Nin a baldeirez
verbalista, importaci? madrile? e con isto xa se di todo, de Curros.
Non podemos prestar a nosa louvanza ?socorrida e rid?ula "posse" do
falso romantismo, enfermidade de moda naquel tempo, que chegou a
deslucir algunha das p?inas verdadeiramente nosas, grandes e persoais
de Rosal?. Nin interesarnos polo estreito
xeito de Pondal, que tan s?puido ser un imperceptible eco da
grandiosidade dos rumorosos e da maxestosa pagan? b?dica. 0
herdo dos devanceiros red?ese pois a un exemplo de vontade e
patriotismo, espido de toda eficacia literaria como non sexa pola
reacci? que produce o desagrado.
II
"Pollitos bien"
Comenzaremos invocando a Valle-Incl?. Mestre: Cham?oslie mestre
por ser vostede o "mestre" da Xuventude Imb?il de Galicia. Noso
non; que, endeb?, sabemos comparar a s? modernidade coa cobard? do
debre tan s?pode vivir
facendo claudicantes concesi?s ?forte. Non ter? o seu nome
acolleita nestas li?s se quixeramos tan s?chamarfle aquilo. Pero ten
que ser ?falar dese fato de cabezas focas, nenos "foulard e de rubi",
engaiolados polo innegable prestigio da prosa e da rid?ula mentira
dunha epopeia aventureira que vostede, unha e outra, falsifican. Sabemos
que con intermedios himnarios ?Gran Pontifice da baldeireza en traxe de
festa (Este Gran D. Ram? ...) entran a estrago pola fala meseteira, con
gran desprestigio dela, por certo. Tam? sabemos que adoecen de
imbecilidade, inx?ita ou contaxiada, e que a vostede lle debemos
o telos levado para "al?quot;. Isto derradeiro ?cousa que nunca ben lle
agradeceremos.
Agora, o que quixeramos conseguir da s? incensada personalidade ser?
que intensificase a campa? castelanizante porque nos arrep? o
pensamento de que
eles se coidasen chamados por estas nosas verbas de mocidade e chegase
alg? a desertar de la "lengua de Cervantes" para vir a baldeirar na
nosa Fala as producci?s do seu serr? encef?ico. Esto estar? moi mal.
Mal para o castel?, idioma oficial da cursiler?, que, polo mesmo ten
dereito a aquelas cousas, e mal para o galego, digno de moita meflor
sorte. E a v?, pobri?s mamaleites literarios, desex?osvos
cordialmente que calquera d? vos publiquen un verso na derradeira fofia
dunha desas indixentes revistas madrile?s, doada palestra dos vosos
esforzos, que ?o m?imo desider?um voso, Madrid prec?avos para
personaxes da s? opereta
Tam? hai outros
Hai os que te?n alg? valor e desm?teno expres?dos en castel?.
A estes s?queremos recomendarlles que escriban en catal?, ingl? ou
franc?. Extranxeira por extranxeira, vale m?s unha fala de Europa que
a da Meseta. , Hai os galegos capacitados para vivir hoxe que, por
rutina, seguen ollando para atr?. Porque agardamos a s? conversi?, s?
queremos dicirlles que xa ?hora. Hai os dunha certa clase derradeira,
dos cales abonda con... non falar deles.
III
N?
Despois de ter dito que non traernos pretensi?s doutorais nin doutro
xeito semellante, xa non c?pre dicir que estarnos moi lonxe de querer
impor ningunha concreta lexislaci? est?ica.
Cansos xa de percorrer canijos vellos e fracasados, temos arrenegado de
todos eles; pero non queremos sinalar un camino determinado. A nosa
ruta, nos primeiros pasos,
quere tan s?co?cer por onde non debemos ir: t?olos outros caminos
poden ser nosos. ANovidade que enxerguemos ?tan s?un anedamento, un
ceibamento do pasado sen a definici? da s? resultanza: isto ?
arbitrariamente persoal,
E aqu?c?pre que manifestemos a falla de creto que nos merece a gran
parte dos novos "movementos" literarios e art?ticos, con ning? dos
cales, ent?dase ben, queremos que se trabuque a nosa rebeld?.
Porque case todos eles esquecen unha daquelas d?s bases. Ou son un
negamento non s?do pasado se n? de t?olos tempos e t?alas cousas,
dende o bo gusto ata a raz? m?s rudimentosa, ou queren encadrar a
est?ica actualista en dogm?icos pieceptos, todo o novos que se queira
pero pouco respetosos, dende logo, coa an?quica dilecn individual.
A fala
Tam? nos temos, inda que noutra orde, os nosos imperativos, e
comenzamos pola m?s agresiva intrasixencia na Fala. Unha fala que non
estea pervertida por acad?icos nin por puristas; que non sufrise os
estancamentos de verdugos armados de gram?ica que; a -emparedasen nun
feixe de regras como quen garda un mito en sete uchas conc?tricas, ter?
que ser unha fala de inmellorables posibilidades porque o seu estado
ceibe permitiralle axeitarse a t?alas navidades, a t?olos variamentos
porviristas que tome o noso gusto. E consentirafle o seu indelineamento
ser cicelado de xeito que ela sexa un instrumento do artista e non el
escravo dela.
Pero hai a?da unha raz? de orde suprema: a nosa Fala ?nosa. Pospola a
outra calquera, ?unha forma do suicidio. Esta nosa exaltaci? do Verbo
tam? quere dicir algo ? vellos e castelanizantes. Alg? deses
escribidores h?ridos. biling?s queremos dicir, que fan da literatura
algo as?como un deporte que favorece a dixesti?, arrecada o galego
cada vez que quere dicir unha estupidez moi grande, reservando o
castel? para cando coidan ("eles") que est? en raz?. A maximidade da
devoci? que temos pola nosa Fala, p?elles dar a medida do desprecio
que sentimos por
eles.
Desbotando
Arrenegamos de mestres e dos seus consellos. Toda voz allea tende a
excusar a nosa sinceridade. que ?sagra porque ?a nosa vida e debemos
espertala a non ser
desleigados a nos mesmos. Arrenegamos da Le= e do Costume. Cada importa
alleeira v? a roubarue ?nosa mocidade unha ? Arrenegamos dos temas
obrigados. ?vergo?so falar da escravitude da Terra, mentres non se
te? feito todo o que c?pre por anulala. 0 pranto e a elex?, fixeron
coidar ? alleos que somos un pobo de mulleres.Como bos cidad?s da
futura Rep?lica Gale gardemos os nosos cantos
patri?icos para o d? en que deam s o vento a sua Bandeira e non poidan
ser testigos da cobard? e da mansedume. A literatura paisaxista ?deito
de fotograf? iluminada
con notas de turista burgu? ?a maior calo? da nosa paisaxe, que a?da
agarda a sensibilidade complexa do noso tempo para ser interpretada.
Arrenegamos de toda imitanza. A dos vellos en nome da Vida; a dos nosos
en nome da Novidade.
Individualismo.
Consagramos a individualidade ata o extremo de desexar que a definici?
de cada un de n? sexa unha verba: o seu propio nome.
IV
?Mocidade!
Agora c?prevos dicir, mozoa da nosa Terra, se pensades seguir indo
costa abaixo polo tempo ou encarados co porvir.
Se queredes libertarvos do xerme da veller e da morte. Se queredes
adonarvos da vosa mocidade ou seguir sacrific?doa nun altar de Mitos e
Fracasos.
C?pre romper a marcha pola mesma estrada que fagamos cos nosos pasos e
afrontar nela unha peregrinaxe sen chegada, porque en cada relanzo do
cami? ag?danos unha voz que nos berra: ?M?s al?
Fonte
:
Mil primaveras m?s
(Roberto Abalde)