Reparación inversores tensión energia solar Valencia

Galicia espallada

Unha recolleita da cultura galega

Literatura, historia, arte, música, gastronomía, galeguismo, tradicións, lendas, costumes, emigración

?memoria de Manuela Via? (1929-2013)

XES? LORENZO VARELA V?QUEZ

Lorenzo Varela

LONXE 

 

Edici? Botella al Mar, 1954, Bos Aires

 

COMPA?IROS DA MI? XERACI? MORTOS OU ASESI?DOS  

 

?Tan doce era a xuntanza mi? e vosa,
de todos n? co mundo!
Fac?mos un feixe de campos e de estrelas,
e ?pisar ise chao que latexaba
sent?mos subir pola sangue o misterio.
O noso corpo era o cami? da maxia,
a escada pola que vi? a l?,
o zume de todol-os segredos,
a canz? da herba que resucit?.
E o mismo verme era unha folla leda,
un mensaxeiro do sagrado al?.

Morr?hedes, mat?onvos, deix?onme.
Qued? eiqu? lonxe das vosas sombras.
E gardo, coma un morto,
no centro do silenzo, da sede, da agon?,
o d? que vos poda levar ?sepultura
unha cesta de pombas e maz?.
?Tan doce era a xuntanza mi? e vosa,
de todos n? co mundo!

 

 

DOLMEN


Cami? do tempo vello, 
cami? do tempo novo: 
pedra dos tempos sin tempo, 
pedra dun ollar sin ollos. 

Semente do azar primeiro, 
centella inm?el da terra: 
si latexara o teu peito, 
ou si te voltaras de herba. 

Si voaras, si tiveras 
estrelados aguiares.
Si te romperas, penedo, 
e deras a luz que sabes. 

Feixe de raios ou dolmen, 
lume gardado no ren, 
tes xeito i alma de home 
cun d? quixo nascer. 

?sagrado o teu silenzo: 
Ao p?de ti fala a choiva, 
sobor de ti canta o vento 
e dentro de ti, ti escoitas. 

Cami? do tempo vello, 
cami? do tempo novo: 
pedra dos tempos sin tempo 
pedra dun ollar sin ollos.

 

 

EMIGRANTE
 


?Quen son eu, qu? me trouxo,
qu? me ten de levar?
Lonxe quedou o mu?o,
tam? lonxe o pi?iral.
?Quen ?o veci? meu,
o polaco que chora ardentes b?oas,
ise loiro rapaz que non vai ?traballo
porque di que o mencer ten veneno de serpe?


?Quen son eu, qu? me trouxo?
?E qu? me levar?diste inferno de moedas
?ceu da carid?


?Meu mu?o de pan!
?Meu pi?iral!
?Meu lar!

 

 

LONXE

 

 

Dourados peixes, froles amarelas,
coronarias do monte, tremoeiras da mar;
??de ver? a l? das airas que gardades,
ou serea das ondas, ou fada das namelas?
?Onde os meus carros, mi?s dornas, ?de
ouvir? no meu peito enguedellado
a cantiga do merlo nos outeiros,
na baixamar o tremecer da iauga?
?Onde ter? na mau, a mau fidalga dela
debaixo dun castiro de ponlas enxoiadas?
I este meu coraz?, ?o meu coraz? ?de
acougar?sin vos, lev?dovos adentro?
?Onde, meus peixes, mi?s froles, ?de? 

II 

Dourados peixes, froles amarelas:
lonxe de v?, ??de deixar os ?os,
?de deixar a morte que vos debo?
?Qu?queredes de min, que me chamades
e despois vos marchades sin levarme?
?Onde me agardaredes, compa?iros?
?Xa veu o tempo de que as froles falen,
xa veu o tempo de que os peixes digan! 

III 

Dourados peixes, froles amarelas,
cando so? conv? n?enme verdes,
azules carballeiras que me arrolan
nun outo estrelecer sobror da noite,
nunha neve romeira tras a vida.
E vou, lonxe de v?, inda m?s lonxe,
pra vos lembrar millor, mais docemente,
o mesmo cun pandeiro que ca?a,
baixara dando tombos 
dende o berce do monte alboreado
ao cadaleito, xa sin fin, da mar:
lonxe de v?, inda m?s lonxe. Lonxe. Lonxe

 

 

LUGO

 

Na fonte de ferro,
no coiro dos bois
no espello do vento,
da navalla e da frol.
No rec? da herba,
no lobo e no can,
nos ollos da meiga,
na pedra do lar.
No refaixo dela,
na ponte do al?,
no andar des ovellas,
no ar do mencer.
No cabalo quente,
no vi? millor
no que non se perde .
no meu coraz?.
Na noite senlleira,
no li? tecido,
na madeira tenra
dos vellos castiros.
Na vida, na morte, no amor e no ren,
loubareite, 
Lugo de aceiro e de mel. 
 

 

MANUELA S?CHEZ 

Pomba, ponla, mai, se?ra, 
gu?, vara, mai de n?: 

Hoxe non quero saber como te chamas
nin perguntar qu?foi da t? mocedade. 
Hoxe non quero m?s que te lembrar de novo 
no cume mais antergo das m?oas proteitoras, 
ergueita, xurdia, forte, lanzal coma ningu?. 

E fose coma fose, ti chamaraste ponla,
a mais verde do verde carballo que se vira. 
Aguia mortal na guerra, na paz se?ra pomba, 
mai e gu? de n?, da nosa vida enteira.
Ti chamaraste ponla, ti chamaraste a vara 
mais outa do pombal. 

Non chegan a ti as balas dende que pomba ?, 
verde no zumo verde da figueira e da vide, 
verde ponla,
pros labregos de Lugo e pros granxeiros
dos verdes c?aros do mundo.
Pomba branca e m?s branca
pros brancos mari?iros de Vigo sempre branco 
ou pros dourados mari?iros de Siam. 

Pomba, ponla, mai, se?ra, 
gu?, vara, mai de n?.

 

 

MANUEL PONTE

 


Berraron os osos brancos do luar,
os eixos da terra v?onos berrar.
Pol-a t? morte, pol-o pulo teu,
cami? dun novo, limpo, eterno ceu.
Choraron as serras,
choraron os toxos e chorou o pan.
Mais houbo, Manuel, nos albres, na iauga,
na luz das ma?s,
na fouce do raio tras de lostregar,
coma un xuramento de homes a xurar:
?Pol-a t? morte a loitar, a loitar!
?Ti fuches a ponte do r? de Deus,
a ponte do pobo dos teus e dos meus!
E por iso estala coma estala un cantar
a espada das verbas ardentes do lar:
?Po-la t? morte a loitar, a loitar!


 


O guerrilleiro Manuel Ponte foi abatido en abril de 1947. A s? ?unha das figuras m?icas da resistencia galega ao r?ime franquista. A s? ? unha historia apaixonante, un relato ?ico cheo de acci? e aventura situado no marco do comezo da guerra civil. A persecuci? ?que ?sometido Manuel Ponte, como se dunha fera se tratara, o acurralamento e o tiroteo, poder?n ser imaxes de calquera historia de rebeld?, fuxida, traiz? e morte. Mini e Mero realizaron unha canci? con este mesmo tema.

 

O GALO

 


Vai na br?ema o gando,
o rapaz vai na br?ema. 
Br?ema arriba, br?ema abaixo 
o canto do galo. 

Vai na iauga o gando,
o rapaz vai na iauga.
Po-la iauga arriba pola iauga abaixo 
o canto do galo. 

Vai na noite o gando,
o rapaz vai na noite.
Po-la noite arriba, po-la noite abaixo 
o canto do galo. 

Vai no sono o gando,
o rapaz val no sono.
Po-lo sono arriba, po-lo sono abaixo 
o canto do galo. 

o gando e o mozo o mozo e o gando,
sent?n arriba, no h?reo do peito, 
sent?n debaixo, no valado da ialma, 
a chirim? de cristal do?te
do canto do galo. 

Vai na morte o gando,
o rapaz vai na morte.
Po-la morte arriba, po-la morte abaixo 
o canto do galo.

 

 

 

OS BOIS

 


Xunguidos ?carro dos chantos
fend?n os regos, espallaban os croios, 
levaban nos lombos o sol da xesteira
e no peito un monte de touros e orballos. 

Unha xunta de bois que puxa en diante, 
que berra, fungue, muxe,
deixa ao pasar unha mirada morna
o mesmo que isas ondas poderosas 
que pousan nas areas dunha praia
o mar enteiro, doce e paseni?:
cal unha escuma branca
na palla loira do pombal. 

?Qu?pensan xunto ao r??
?Saben eles que te?n
cor de nube ca?a?
?Que cando chega a escurid?da tarde 
eles son o solpor no milleiral? 

?Que cando se recostan na friaxe do prado, 
alansando, semella que respiran
os pulm? palpitantes dos astros? 

Xunguidos ?carro dos chantos,
os bois son deuses cegos
que levaran o campo, de xionllos,
a unha estrela sin b?oas e sin muros.

 

 

ROMARIA


?Baila, meu amor,
e volta de novo a bailar!
Na punta do p?br> na palma da man. 

Nunha escada de herba
baixaron os anxos 
por te ver bailar.
Baila meu sol baila,
na punta do p?br> na palma da man. 

Cara de cereixa,
non deixes no ar
coma un peixe o corpo
brincando na mar.
?Baila, meu amor,
e volta de novo a bailar! 

Xa meu coraz?
non ?meu nin ?br> coraz? hum?:
ten maos e ten p?
e ponse a bailar.
Na punta do p?br> na palma da man. 

?Baila, meu amor,
e volta de novo a bailar

 

 

Fonte  : Biblioteca Virtual Galega e Afonso V?quez Monxard? e Vicente Santos no IES AS Lagoas de Ourense

Volver