O fusilamento dos m?tires de Carral
O concello de Carral est?situado na provincia da CORU? e coincide coa conca do r? Barc?, que nace no termo de Cerceda e m?ese en Carral formando o fermoso val do Barcia.
A poboaci? do municipio ? dun pouco m?s de 5400 habitantes, e a principal ocupaci? deste concello ? a agr?ola e a gandeira; a s? terra ?dunha gran fertilidade, apta para todo tipo de cereais, legumes, hortalizas e froitas. Tam? merece nomearse o pan de Carral, caracterizado polo emprego de trigo do pa? e pola fermentaci? natural.
O seu devir hist?ico estivo especialmente marcado por ser lugar de paso das comunicaci?s entre A Coru? e Santiago, naqueles lugares onde paraban as carruaxes da ?oca foron xurdindo pequenos n?leos de aprovisionamento, como Carral e Herves.
M?s no s?ulo XIX, un feito
hist?ico moi importante , sucedeu nestas terras, un feito co?cido na
historia como "O Fusilamento dos M?tires de
Carral"...
O
acontecemento m?s importante da historia moderna de Carral foi se-lo
escenario do triste final do coronel Sol? e dos
militares que o acompa?ron no levantamento contra o
presidente Narv?z...
Dito alzamento comezou na cidade de Lugo o d? 2 de abril de 1846, cando
Miguel Sol? e Cuetos, coronel, disolveu o Consello Provincial e
a Deputaci?, proclamando unha Xunta de Goberno de
Galicia
en contra do Goberno de Isabel II, que estaba presidido por
Narv?z. Pretend? con iso reivindica-la liberdade rexional de
Galicia.
A batalla decisiva entre Sol?, quen fora nomeado capit? xeral pola Xunta Superior de Galicia, e o xeral Concha, que fora enviado desde Madrid para someter ? rebeldes, tivo lugar o d? 23 de abril en Cacheiras. A grande superioridade das tropas do goberno central fixo in?il a resistencia. As tropas do xeral Concha entraron en Santiago a saqueo e pillaxe, segundo promet?aselles.
Aquela mesma tarde, Sol?, que se refuxiara en San Marti? Pinario, entregouse... Tres d?s despois, un xu?o sumar?imo cond?ao a morte en Carral. Este xu?o non foi celebrado en Santiago ou na Coru? por medo ? simpatizantes do coronel que hab? nestas cidades.
?
ser? , o coronel Sol?, foi levado ?adro da igrexa de Paleo, onde foi
fusilado. O comandante V?tor Velasco e dez
oficiais mais foron pasados polas armas na Fraga d?Rin, a medio cami?
entre Carral e Paleo, pois xa anoitec? , e foron enterrados no d? seguinte
no cemiterio de Paleo. A?da se poden ver as s?s
tumbas sen inscrici? ningunha. O p?roco, quen presenciou o fusilamento, na
acta de defunci? engadiu: "Espect?ulo horroroso.
Triste Memoria"...
Dez anos despois , un novo goberno nomear? como "benem?itos
da Patria" ? doce fusilados. As Cortes conced?onlles a
"Cruz de valor e constancia" e decretaron a erecci? dun
monumento, que non se levou a cabo ata o ano 1904, cando, por iniciativa da
Liga Galega de A Coru?, erixiuse o actual, que est?constru?o en granito
das canteiras de Ill?(Pontevedra) e que foi dese?do polo arquitecto
lucense Juan ?varez Mendoza. P?ese ve-lo escudo de Galicia e unha
inscrici? que di : "Aos m?tires d?liberdade mortos
ou 26 de abril de 1846. Liga Galega na Cru?". Este monumento ,
a?da que non se poida considerar en si un cruceiro, re?e motivaci? e
formas de tal e, ademais, a estructura da obra ten forma de cruz.
Segundo Murgu? conta, nesa curta primavera de 1846, s?aflorou durante 24
d?s de ilusi? e progresismo contra o Goberno de Narv?z, que a pesar de
dicirse liberal e moderado, ti? na s? contra ?mediana e pequena
burgues?, a moitos universitarios e bastantes profesionais pr?imos ?
republicanismo.
M?ica Beatriz Su?ez Groba
- Bibliograf? consultada: "Historia de Galicia", ram? villares.
VER M?S TEMAS DA NOSA CULTURA: ENTRA AQU?/a>