Reparación inversores tensión energia solar Valencia

Galicia espallada

Unha recolleita da cultura galega

Literatura, historia, arte, música, gastronomía, galeguismo, tradicións, lendas, costumes, emigración

?memoria de Manuela Via? (1929-2013)

O GALEGO, LINGUA ROM?ICA

(Extractado de: Manual de ensino LINGUA - 7? EXB de X.Alberto Platero Varela, X.Lu? ?varez Freire,Modesto Hermida Garc? - Editorial Galaxia / Ediciones SM )

A lingua de Roma 

F?ate: 

Lat? Galego/Portuqu?  Castel?  Franc? portam porta puerta   porte farinam  fari?  harina  farine hominem home(m) hombre homme petram  pedra  piedra  pierre

 
A lingua de Roma, o lat?, ?a nai das linguas actuais da Pen?sula Ib?ica, ag? do euskera ou idioma basco. 0 portugu?, o castel?, o catal?, o galego te?n un mesmo nacemento: o lat?. 

O lat? ?a lingua patrimonial do galego. 

Territorios onde se falan linguas romances

Mapa do desenvolvemento do Lat?

Desenvolvemento do lat? 

?Como foi que o lat? se desenvolveu diversamente en Galicia e Por-tugal, en Castela e en Catalu?? 
Ha? varias respostas a esta pregunta, pero podemos sinalar d?s principais: 

a) Para fala-lo lat?, os habitantes celtas do noroeste non ti?n a mesma disposici? que os falantes iberos do Centro e do Mediterr?eo, en especial, para pronunciaron determinados sons e expresi?s. 

b) A historia da ldade Media, coa presencia de pobos Germ?icos e ?abes: desde o s?ulo X, Castela actuou coma unha cu?, impedindo os contactos ling?sticos entre o oeste (Galicia e Portugal) e o leste (Catalu? e Va- lencia), e espallou cara ?sur a fala castel?que, nacida en Cantabria, era m?s innovadora c? outras falas de orixe latina. 

  • Palabras celtas e mesmo preceltas, m?s vellas c?lat?, est? a?da hoxe vivas no galego: 
    Preceltas: lousa, morea, veiga, cotareto, curuto, toxo ... Celtas: amieiro, burato, alpendre, cam?o, tona, touci? ...

  • Da presencia de suevos e visigodos (s?ulos V-Vili) mant?ense vivas no galego actual algunhas palabras xerm?icas: broa, pouta, tr?ar, espeto, ga?r, rifar, roubar, roupa ... 

  • Da presencia dos pobos ?abes permanecen vivas no l?ico galego: alfaia, adival, ace?e, alvanel, tarefa, azucena, cirolas ...

  • A lingua grega tam? deixou palabras na nosa lingua, algunhas porque xa estaban asimiladas polo lat?, outras porque se introduciron despois: crego, moste?o, orfo, caixa, berberecho ... 

    O galego, lingua moderna 

    Sobre o estrato patrimonial do lat?, a lingua galega vaise enriquecendo pola necesidade de ?les darmos nome a cousas e situ'aci?s novas. 
    As palabras novas dun idioma ch?anse neoloxisrnos. Son neologismos, por exernplo: l?er, televisi?, v?eo. 
    Se coll?o-la palabra que necesitamos doutra lingua viva, temos un empr?tito ling?stico. Os empr?titos levan o nome da lingua da que proceden. 

    Anglicisrnos (ingl?): g?squi, tenis .. 
    Galicismos (franc?): xard?, casete ... 
    Castelanismos: bocadillo, tortilla ... 
    Lusismos (portugu?): xanela, sarao... 

    Os empr?titos innecesarios, porque a lingua galega disp? dunha palabra axeitada ou dun medio m?s xusto para creala, ch?anse barbarismos. Estas verbas alicas introd?ense no galego polo desco?cemento do l?ico por parte do falante. Hoxe, a nosa lingua vese invadida por palabras inglesas e castel? que a estragan: fans, conexo, pub, lexos ...

 

 

www.galiciaespallada.com.ar