Reparación inversores tensión energia solar Valencia

Galicia espallada

Unha recolleita da cultura galega

Literatura, historia, arte, música, gastronomía, galeguismo, tradicións, lendas, costumes, emigración

?memoria de Manuela Via? (1929-2013)

Os lobos

?xel Fole ( ?lus do candil)



Moitas veces ouv? decir que os lobos non atacan ? persoas. E isto non ?certo. O segredario de Caldas foi comido por iles cando voltaba da feira de Viana. Alg?s dixeron que o mataran por arroubalo, e que despois o comeran os lobos; mais a douscentos metros de onde o comeran foi atopado un lobo morto coa gorxa afuraiada por unha bala.

lobosAquiles d?s viran os pastores unha manada de dez cunha loba con tres lobecos. Era tempo de neve, e baixaran da serra da Mo? O parecer, despois de esgotados os cartuchos, quixo subirse a un albre, mais non puido. Al? estaba a seu car?, o rev?ver con seis cartuchos baleiros no bombo. Era un bon rev?ver americano. O sentirse feridos alg?s lobos, todos se botaron riba dil. Si tivera un bon foco el?trico cecais se salvara. O lobo se non se lle fire de morte ?pior. Eu matei un con dous tiros de postas. Foi a morrer tres cantos m?s al?de ondia o asegundara. Atin?alle na testa e no fuci?, e iba deixando un regueiro de sangue. Arrincaba cos dentes os ca?tos das xestas. Cecais non se me arrepuxo porque era de d?.

De noite m?ralles o coraz? e son moi valentes. Non vos riades. Tam? lles pasa iso ? lubic?. O se?r cura de Peites ti? un. De noite ?ase ?monte e chamaba ? lobos. Vi?n con il. Din que abria os tarabelos das cuadras coma unha persoa. Unha noite velouno o se?r cura. Era un gran cazador. Ti? un rifle de dez tiros seguidos que lle trouguera un sobri? de California. Meteulle dous tiros seguidos no entrecello ? galgar un pasadelo. O crego estaba na xanela da reitoral cun foco i o lubic? voltaba do monte, polas tres da ma?, acompa?do dos lobos. Abr?ono i esfol?ano axi?, e viron que ti? o coraz? finchado...

?Sabedes cando se estreven os lobos cos homes? Cando te?n moita fame, ou cando se decatan que lles te?n medo. Por iso c?eque nunca atacan a tres ou m?s xuntos. Cando se atopan un home soio pola serra, p?ense a traballalo. Te?n moito distinto... Xa veredes c?a o traballan. De primeiro, acomp?amo; despois, p?enselle diante; m?s tarde, ch?anlle a zorrega-las pernas cos rabos... As?, pouqui? a pouqui?. V? un intre en que o home xa non pode m?s. O medo alpor?alle os cabelos. Par?elle que lle cravaran allambres na testa. V?selle a voz, perde o sentido. Xa est?perdido. B?anse os lobos enriba dil i esnaqu?ano. Cada vinte anos ou menos, d?e por istas terras un caso dises. Desaparece un home. Crese que o mataron ou que fuxiu pr? Am?icas. O cabo de dous ou tres anos ningu? fala dil. Un cazador atopa nunha xesteira unha calivera. ?De quen ser?? As?lle aconteceu ?Pastr? de Vesu?, fai moitos anos. Mais si o home non perde o coraxe, non se estreven con il.

Todos co?cedes coma m? ?Emilio, o castrador de Rugando. Atendede ben e xa sabereis que ?certo todo canto levo dito encol dos lobos. E vostedes tam?, se?ritos...

Non haber? rapaz coma il sen? fora tan xogant?. Xogaba hastra a camisa. Unha vez, na cantina da Cruz, xogou a besta con t?olos arreos, e perdeuna. Tivo que andar a p?castrando ranchos dende Leixaz? a Pacios ou dende Bustelo a Vila?n. Era home moi botado pra diante, i o primeiro nas liortas.

Se non me trabuco, fora pola Santa Luc? cando lle aconteceu o que vos vou contar. Por ise tempo todos sabedes que non traballan os capadores. O bon do home adic?ase ?farra. Fagu? pouco que se casara cunha moza de casa forte. Xa estaba en tratos cun xateiro da Ermida pra mercar un cabalo.

Qer?no moito en t?olos sitios ondia capaba ranchos, e convid?ano sempre ?mata. Aquil d? xantara en Arnado. Xa se sabe coma son ises xantares da mata. Empezan ? doce, po? por caso, e rematan ? cinco. O f?ado asado con aceite e pimento, os rox? i o raxo. Vi?, nunca falta. Tempo de fartura. Xantara aquil d? en cas do Rulo. Ench?anse de n?oa os caborcos. Non se v? un burro a tres pasos, dispensando. O Rulo d?olle que pasara a noite na s? casa. -Andan os lobos-advertiulle-moi bastos. Con ista n?oa tan mesta p?ese esfragar. Non che pase coma o Bieito de Corga, cando iba pra Ferramol?, que se derrubou polo canto do Mazo e foi dar ?r?. Al?quedou difunto cos cadr? partidos por testal?, pois teimou coma ti por sa? de Vilarbac?unha noite coma a de hoxe.

Mais o capador fagu? pouco que se casara, coma vos dixen, e non houbo xeito de faguelo quedar. Nin tan siquera quixo levar alg?s fachucos de palla pra o cami?. E al?se foi o Rugando tan soio cunha cachaba de freixo i a s? navalla no peto pra defendere. Gracias a Dios que co?cia ben o cami?. Xa levo dito que era home valente. Il mesmo mo contou en Santa Culicia de Quiroga, na tasca do Avelino.

Polas primeiras horas todo foi ben. Non viu amosas de lobos por ningures. Parouse a acender un pitelo inantes de chegar ?lindeira da devesa de Bonxa. Mais de al?a un pouquichi? ouviu patuxar nun trollo. Xa sabedes que ?terreo fondal ondia se encora a iauga. Unha miaxi? dispois ouviu un longo aulido. I outro lle respondeu de outra banda da valgada. Tam? sentiu unhas carreiri?s polos dous lados do cami?. Os lobos segu?n cham?dose os us ? outros. Por sorte pra il, hab? moitos seixos no cami?. Encheu t?olos petos de croios. Non me dixo que empezara a ter medo, mais eu coido que si...

Dous lobos grandismos f?ono acompa?ndo. Iban sempre dous cas que foran con seu amo. Se il se paraba, tam? iles se paraban. Algunhas veces p?anse diante. Ent?, o capador guind?alles un coio. E bat?lles... Os lobos desapart?anse. No m?s fondal dunha congostra tivo que pasar un pontigo. Habia esgotado as pedras que trouguera nos petos. Xa lle quedaban poucos f?foros. Do outro lado do pontigo viu unhas luces coma de vagalumes. Acendeu un f?foro. Non hab? pedras no cami?. Tivo que coller bulleiro coas maos e tirarllo ? lobos, ?mesmo tempo que berraba moi forte. Ergueuse un e deixouno pasar. Cecais foran seis. A todos lles reloc?n os ollos. Un diles botoulle os dentes ?cachaba i arrincoulla da mao. ?anse metendo nil cada vez m?s. Hastra lle fustrigaban as pernas cos rabos. Acendeu, un tras outro, os tres f?foros que lle quedaban. Gracias a isto puido coller un coio. Atinoulle a un lobo no peito. Rega?ban todos os dentes coma cando se van a botar sobor das ovellas. Xa sent? que se lle esmorec?n os pulos, que se iba quedando sen forcia. Os lobos segu?n a chamarse us ? outros. Tremaba coma un bimbio. Xa non podia escorrentar nin siquera berrar. ?alle a estoupar o coraz?. Unhas cantas lanca?das m?s e xa estaria na casa. ?Poder? dalas? De sutaque, viu tremelar unhas luces na t?rega; ladraban us cas ?lonxe. Meteu os dedos na boca i asubiou. Cham?ano de lonxe. Estourou un tiro de escopeta. -Anda Rabelo, anda Sult?- ouviu que dec?n.
Diante il hab? tres fachucos de palla ardendo. Seus tres cu?dos d?anlle fortes apertas.
-Andab?oste buscando-dixo un-. Chegaron o Sult? i o Rabelo brincando ? seu redor e dando ouveos de ledicia.
Entraron na casa. As mulleres estaban na coci?. Na gran lareira hab? un bon lume.
-Tregu?eme auga- dixo o capador.
E ca? estalicado no chao.
Todos se alporizaron. Houbo moitos berros e prantos. M?s de d?s horas estivo sen sentido. Lev?ono ?leito. A forcia de fretas volveulle o acordo.
-Se non sal?ades a buscarme tan soio se me atopar?n os ?os. Xa non pod? resistir m?s-dixo o bon do home-.

Pra que vexades coma traballan os lobos ?xente.



** Autor: ?xel Fole, Do libro: ?lus do candil, Editorial Galaxia