Manifiesto da Asamblea Nazonalista de Lugo - 17 de noviembre de 1918
"Velah?o que Vicente Risco nos ense?u fai 22 anos, cando era xefe dos nacionalistas galegos. Dous anos antes ( 17 e 18 de novembro de 1918) celebr?ase en Lugo a xuntanza dos galeguistas, para redactaren o seu primeiro programa, e pr?iamente acordaron o siguente: 'Tendo Galiza todal-as caraiter?ticas esenciaes d-unha nacionalidade, n? nome?onos, d-hoxe para sempre, 'nacionalistas galegos' , xa que a verba 'rexionalismo' non recolle todal-as aspiraci?s nin encerra toda a intensidade dos noso problemas' "
Castelao - "Sempre en Galiza"
En esta primera ?oca de las
Irmandades, su ?ito sociol?ico es relativamente importante, aunque no
consigan implantaci? fuera de la peque? burgues? urbana. La indefinici?
ideol?ica tambi? caracteriza esta etapa de 1916-1918, tal como preanuncia el
mismo t?ulo del citado folleto de Villar Ponte ( 'Nacionalismo gallego. Nuestra
afirmaci? regional' ) y como confirma la pol?ica seguida por las
Irmandades: todav? en julio de 1917 se definen como regionalistas
y mantienen intensas relaciones con los regionalistas catalanes, propiciando
viajes de Camb?a Galicia y de galleguistas a Catalu?. Esta alianza catalana y
la propia vocaci? electoral que las Irmandades heredan de la tradici?
solidaria y federal, impulsan su particiaci? en las elecciones municipales de
1917 y en las generales de 1918, con Lois Porteiro de candidato por
Celanova. Los numerosos votos obtenidos no ocultaron el fracaso, que
aconseja la rectificaci? de la l?ea pol?ica de las Irmandades.
Rectificaci? que se produce en la
I Asamblea de las Irmandades, celebrada en Lugo los d?s 17 y 18 de
noviembre de 1918, donde se elabora una declaraci? fundamental en la
historia del galleguismo.
Os persoeiros das Irmandades da Fala
reunidos en Asamblea magna tida na cidade de Lugo nos d?s 17 e 18 do mes da
data para conquerir do Goberno da S? Maxestade El-Rei a autonom? integral da
Naci? Galega e fixar nun programa concreto as que coidan testas soluci?s ?
problemas que interesan dun xeito fond?imo ?vida nacional da Galicia,
aprobaron e soste?n, co coraz? ateigado de espranza e ollos postos no porvir
da Nai Terra, as seguintes conclusi?s, que fan p?licas para co?cimento e
meditaci? do pobo galego nesta hora solemne do dealbar das nacionalidades que
sinten tremelar a s? alma e fan xurdir a s? personalidade.
I. Previa
Tendo Galicia todas as caracter?ticas esenciais de nacionalidade, n?
nome?onos, de hoxe para sempre, nacionalistas galegos, xa que a verba
'rexionalismo' non recolle todas as aspiraci?s nin encerra toda a intensidade
dos nosos problemas.
En el Manifiesto da Asamblea
Nazonalista de Lugo qued?expresado el ideario del nacionalismo
gallego que, partiendo de la Irmandade coru?sa, se vio beneficiado ya en esta
primera asamblea luguesa con el aporte del grupo orensano, de tanta incidencia
posterior en la evoluci? del nacionalismo ( Risco, Losada, Noguerol, Otero
Pedraio ) ...
( Texto extractado de Historia de Galicia de Ram? Villares )
Di Castelao en Sempre en Galiza:
Sempre, sempre, lembrarei aquelas primeiras xuntanzas do ano 1918, cando comprobamos que, por falarmos en galego, pod?mos discutir sen disputar. E sobor de todo aquel sentido af? de chamarnos "irm?s". Divid?ase o galeguismo; pero difund?ase. No hay d?ida de que era para xuntar a toda Galiza n-un anceio coleitivo de liberdade.