Reparación inversores tensión energia solar Valencia

Galicia espallada

Unha recolleita da cultura galega

Literatura, historia, arte, música, gastronomía, galeguismo, tradicións, lendas, costumes, emigración

?memoria de Manuela Via? (1929-2013)

PERLAS DA HISTORIA DE GALICIA 

por Xos?Mar? Manteiga

 Asemblea de 1931 en Pontevedra

Xos?ManteigaPrograma do partido galeguista

? Por qu?demorou tanto a alvorada da nacente Autonom? galega na terceira decada do s?ulo XX, que comenzara c? se?res das letras nos derradeiros do s?ulo XIX?  

 

Os grupos pol?icos representados nesta Asemblea re?ense de agora en diante baixo a disciplina e o t?ulo de 'Partido Galeguista' e acordan invitar ? demais agrupamentos que coincidan co seu programa a facelo. Reclama esta solidariedade o estado actual da pol?ica galega e a marcha do proceso de reconstrucci?, o uso xeral da verba "galeguista'' no noso pobo para designar t?alas modalidades de exaltaci? e defensa da galeguidade. Pero nin aquel xuntoiro nin este alcume implican en ningu? abdicaci? no esforzo ou doutrina nacionalista.  

 

Galicia, unidade cultural. Afincamento das caracter?ticas da personalidade galega: lingua, arte, esp?ito.  

Galicia, pobo aut?omo. Autodeterminaci? pol?ica de Galicia dentro da forma de goberno republicana se ped? na asemblea.  

Galicia, comunidade cooperativa. A terra para o Traballo; o traballo para a Terra.  

Galicia, c?ula de universalidade. Anti-imperialismo internacional, pacifismo. Foron os principios aprobados  na asemblea fundacional de Pontevedra en 1931.

 

A pesar da escisi? interna, o Partido Galleguista foi capaz de lograr o seu gran objetivo: o Estatuto de Autonom?. Anque a Constituci? de 1931 establec? unha tramitaci? bastante  r?ida para a aprobaci? dos estatutos.  

 

Galicia cumpleu de forma satisfactoria as duas primeras fases do proceso, que foron a aprobaci? do texto estatutario po-los concellos e ademais,  polo censo electorai. Fall?o terceiro e definitivo paso para a s? aprobaci? polas Cortes.  

A elaboraci? do Estatuto de Autonom?, comenzada en 1931,dou o primeiro paso en decembro de 1932, cando se celebrou una asemblea dos concellos galegos, ? instancias do concello de Compostela, na que se aprobou un texto definitivo coa aprobaci? do 77 % dos concellos galegos.

Solicitada a licencia gobernamental en 1933 para a celebraci? da consulta ? electores, aquela tardou en chegar, tanto pola indecisi? que os republicanos autonomistas galegos amosaban respecto do plebiscito coma pola crecente deterioraci? do goberno Aza?, que acabou por ser desprazado do poder polas elecci?s de novembro de 1933, ga?das polos conservadores.  

Co triunfo da coalici? electoral da Fronte Popular en 1936, na cal se integrara o Partido Galeguista, abriuse a porta para a celebraci? do plebiscito estatutario que, efectivamente, se produciu o 28 de xu? de 1936.  

Os resultados deste plebiscito foron, non obstante, extremadamente sorprendentes, pois votou afirmativamente o 74 por cento do censo electoral, porcentaxe que superaba claramente as esixencias constitucionais (aprobaci? de alomenos dous tercios do censo).  

 

O 15 de xullo de 1936 foi presentado o texto do Estatuto, por Castelao e outros persoeiros galeguistas, ?Presidente da Rep?lica, pero a guerra civil impediu a s? discusi? nas Cortes. Non obstante, o texto do Estatuto de Autonom? de Galicia chegou a tomar estado parlamentario, gracias ?teima de Castelao, na sesi? das Cortes republicanas celebrada no mosteiro de Montserrat en febreiro de 1938.

 

A victoria franquista converteu o Estatuto nun documento hist?ico sen aplicaci? pr?tica; sen embargo, a s? redacci? e aprobaci? deben considerarse como un ?ito hist?ico do nacionalismo galego e unha mostra do poder de cohesi? social e capacidade de convocatoria que alcanzara no per?do republicano o galeguismo autonomista.  

 

Con independencia da posterior evoluci? do galeguismo, este texto estatutario serviu de base para a definici? de Galicia como "nacionalidade hist?ica'' polas Cortes Constitu?tes formadas ?morte de Franco e no contexto da instauraci? dunha monarqu? parlamentaria e unha administraci? descentralizada.  

A partir de 1936, as actividades pol?icas e culturais desenvoltas polas organizaci?s galeguistas quedaron interrompidas, tanto no referido a partidos pol?icos coma a instituci?s culturais, como foi o caso do Seminario de Estudos Galegos.  

Os l?eres galeguistas seguiron, asemade, vieiros diferentes: alg?s quedaron no interior (Risco, Otero Pedrayo, Filgueira Valverde), a?da que mantendo posici?s ben diferentes respecto do r?ime franquista; outros formaron parte do exilio republicano, como Castelao, Su?ez Picallo e Mart?ez L?ez; outros foron fusilados, como B?eda e ?xel Casal.

Todo isto marcou a evoluci? posterior do galeguismo, que atravesou d?s fases diferentes: unha ?oca de resistencia no interior e de ampla actividade no exilio, que acabou en ruptura a finais dos anos cincuenta; e unha segunda, de reconstrucci? pol?ica do galeguismo, a partir dos anos sesenta, coa aparici? de novos l?eres e novas  organizaci?s partidarias, que cegaron a facer de Galicia o que ?hoxe, un exemplo dentro das Autonomias.

 

www.galiciaespallada.com.ar